Doğu Karadeniz ticarette olduğu kadar global lojistik pastasından da daha fazla pay almak için harekete geçti. Önümüzdeki dönem Asya’da yoğunlaşacak olan ticareti yönlendiren aktörler arasında olmak isteyen bölge, hem yıllardır fikir öncülüğünü yaptığı Hopa-Batu demiryolu ağının kurulmasını istiyor, hem de Asya ülkeleri ile düzenli bir yük hattı işlevi görecek lojistik merkezin hayata geçirilmesi için bastırıyor. “Ekonomi Bakanlığı’nın oluru ile Doğu Karadeniz Bölgesi lojistik merkezi olarak Sürmene-Çamburnu tersanesi dolgu alanının tahsisi konusunda çalışmalarımız devam etmekte” diyen Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, bu kapsamda aktarma merkezlerinin kurulması için de Rusya Federasyonu’nun Kuzey Osetya Cumhuriyeti Vladikavkaz ili ve Dağıstan Cumhuriyeti Mahaçkale illerinde yer tahsisi konusunda görüşmelerini sürdürüyor.
Gürdoğan’a göre Trabzon’a kurulacak bir lojistik merkez, ili Avrupa, Ortadoğu ve Asya coğrafyasının tedarik ve aktarma merkezi haline dönüştürecek. “Asya Bölgesi’nden çıkış yapan lojistik sektörünün Doğu Karadeniz üzerinden geçişinin sağlanması halinde ülkemize milyarlarca dolarlık döviz girdisi kazandırılmış olacak. Bunun için ivedilikle Trabzon ilimizde modern bir lojistik merkezin kurulamasını talep etmekteyiz. Bu merkezin de daha da cazip hale getirilmesi açısından önemli geçiş güzergahı koridorlarında yer alan Rusya ve Türkmenistan tarafında da entegre yatırım ve hatlarla desteklenmesini savunmaktayız” diyen Gürdoğan, bu adımların Türkiye’yi 2023 hedeflerine ulaştırmaya da önemli katkılar sağlayacağını düşünüyor.

Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Türkiye ihracatındaki rolü ve önemini sizden dinleyebilir miyiz?
Birliğimizin ana hizmet biriminin yer aldığı Trabzon ilimiz, bulunduğu stratejik konumu itibariyle ülkemizin Asya’ya açılan kapısı olma işlevini görüyor. Başta Rusya Federasyonu olmak üzere, Bağımsız Devletler Topluluğu ve Türk Cumhuriyetlerine yönelik dış ticaret, Doğu Karadeniz Bölgemiz açısından bugün ve gelecekte önemli bir potansiyel ihtiva etmekte. Birliğimiz yetki alanında bulunan Doğu Karadeniz Bölgesi Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illeri 2012 yılı Ocak-Kasım döneminde, toplam 1.643.844.102,85 dolar tutarında ihracat gerçekleştirdi. Gerçekleşen ihracatımızda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %3 oranında bir artış yaşandı. 2012 yılı Ocak-Kasım döneminde Bölgemizden gerçekleşen ihracatın sektörel dağılımı incelendiğinde; Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerimizden gerçekleşen ihracatta en çok ihraç edilen ürünler sırasıyla; Fındık ve Mamulleri, Yaş Meyve Sebze Ürünleri ve Madencilik Ürünleri oldu. Bu ihracat performansı ile bölge ihracatımız ülke genelindeki ihracattan %1,2 pay alıyor.
İHRACATTA 10 YILDA 10 MİLYAR DOLARA ULAŞACAK
2012 yılında bölgeden en fazla ihracat hangi ülkelere yapıldı? İhracat rakamlarını daha da yukarıya taşımaya yönelik ne gibi çalışmalar yürütüyorsunuz?
Bölgemizden 2012 yılı Ocak-Kasım döneminde 112 değişik ülkeye ihracat yapılmış olup, en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke ise sırasıyla; Rusya Federasyonu, Gürcistan, Almanya, İtalya ve Fransa’dır. Geçmiş yıllarda ihracatın büyük bölümü yakın komşu ve Avrupa Birliği ülkelerine yapılır iken, Avrupa’da yaşanan ekonomik daralma ve alım gücündeki zayıflama neticesinde 2012 yılında ihracatta Uzakdoğu ülkelerinin payı her geçen gün artış göstermekte. Bu eğiliminin 2013 yılında da devam edeceğini öngörüyoruz.
Ülkemizin 2023 ihracat hedefi olan 500 milyar dolarlık ihracat tutarına ulaşılmasına paralel olarak Bölgemiz illerinin de ihracatının artırılması konusunda Yönetim Kurulumuzca etkin çalışma ve lobi faaliyetlerimiz sürdürülecek, bu hedeflere ulaşılması konusunda kurumsal olarak pazar araştırması çalışmalarına ağırlık verilerek ihracatçılarımız alternatif pazarlara yönlendirilmeye çalışılacaktır. Hedef pazar dinamikleri dikkate alındığında özellikle yaş meyve sebze, işlenmiş gıda ürünleri, inşaat malzemeleri ve madencilik ürünleri sektörlerinde ön plana çıkacağı görülmekte. Bu çerçevede firmalarımıza vereceğimiz danışmanlık ve diğer destek hizmetlerimizle Doğu Karadeniz Bölgemiz ihracatının 2023 yılında 10 milyar dolar seviyelerine ulaştırmayı hedeflemekteyiz.
Bugün ihracatçılar için lojistik önemi yadsınamaz bir unsur haline geldi. Bu bağlamda Doğu Karadeniz’in lojistik açıdan SWOT analizini yaptığınızda nasıl bir tablo ortaya çıkıyor?
Uluslararası taşımalarda ve ticarette bölgesel bir cazibe merkezi olan, uluslararası karayolu, havayolu ve denizyolu hatları üzerinde bulunan Doğu Karadeniz Bölgemiz ve Bölgenin cazibe merkezi Trabzon ili Asya ile Avrupa arasındaki ticarette köprü görevi üstlenecek konumda bulunuyor. Bölge jeo-stratejik açıdan Asya-Avrupa ile Karadeniz-Akdeniz arasında köprü konumunda olup üç kıtanın kesişim noktasında yer almakta. Bu bakış açısıyla Ülkemiz ve Doğu Karadeniz Bölgemiz; Avrupa, Balkanlar, Karadeniz, Kafkaslar, Hazar, Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri için bir dağıtım ve toplama merkezi olabilecek özelliği ile uluslararası lojistik açısından çok uygun bir konumda.
Trabzon ilimizden dünyanın en önemli destinasyon noktalarına yapılan düzenli konteyner taşımacılığının olması, uluslararası ticaretimizin her geçen gün büyümesine ve Trabzon Limanı’nın transit taşımacılık ve uluslararası ticarette tercih edilmesine büyük katkı sunuyor. Bölgeden karayoluyla; Batı ve Balkanlara, İran, Irak, Suriye, Ürdün, Rusya, Gürcistan, Türk Cumhuriyetleri Ortadoğu ve Körfez ülkelerine, konteyner hatları ve denizyolu ile dünyanın bütün destinasyon noktalarına kolayca ulaşılabilmekte. Bu bağlamda, lojistik ve taşımacılıkta avantajlı bir konumda bulunan bölgemizde lojistik sektörü, coğrafi konumun yanında yerel dinamikler açısından da son derece önemli bir sektör haline geldi. Bu potansiyelin gününüz modern lojistik alt yapısı ve tesisleri ile avantaja dönüştürülmesi gerekmekte.
Öte yandan bugün dünya ticareti Asya Bölgesi’ne yoğunlaşmış durumda ve gelecekte de Kafkasya, Orta Asya ve Asya Bölgesi’ndeki zengin yer altı kaynaklarının harekete geçmesi ile dünya ticareti tamamen bu bölgelerde yoğunlaşacak. Gelişmiş ülkeler şimdiden kendilerini bu duruma göre konumlandırarak hızlı bir şekilde lojistik alt yapılarını geliştiriyor. Avrupa Birliği tarafından geliştirilen TRACECA’nın da amacı ve misyonu, Asya Bölgesi’nde yoğunlaşacak ticaretten daha fazla pay alabilmek için şimdiden lojistik alt yapısının hazır hale getirilmesi...  
Bunlarla birlikte gerekli altyapının yapılması durumunda Avrupa ile Asya arasındaki geçiş güzergahlarında önemli yeni lojistik destinasyon merkezlerinin oluşacağı her kesim tarafından öngörülmekte. Bu kapsamda, Asya-Avrupa eksenine en fazla önemi Avrupa Birliği, Türkiye ve Çin veriyor. Çin, bu eksen üzerinde yer alan ülkelerde lojistik üsler kurarken, kendi kontrol noktalarını oluşturmakta. Bunun yanında, Hong Kong, Singapur ve Dubai gibi ülkelerin yıllar önce lojistik sektörünün cazibesini görüp gerekli altyapı yatırımlarını tamamlayarak lojistikte kendilerini cazibe merkezi haline getirdiği ve lojistik sektöründen ekonomilerine milyarlarca dolar girdi sağladıkları hepimizin malumudur.

BÖLGENİN LOJİSTİKTE CAZİBESİ ARTTI
Bölgenin lojistikte elini güçlendirebilmesi için hangi yatırımlara ihtiyacı olduğunu düşünüyorsunuz?
Bölgenin merkezi konumunda bulunan Trabzon ilimizde olmak üzere, üzerinde çokça durduğumuz bölgesel bir lojistik merkezinin kurulması projesinin hayata geçirilmesi ve bunun için de bölge limanlarının ve sınır kapılarının düzenlenmesinin oldukça önemli olduğu yadsınamaz bir gerçek. Bunun yanında sınır ötesi ilişkilerin geliştirilmesiyle açılacak yeni taşıma koridorlarının bölge taşımasına maliyet ve zaman bakımından avantaj kazandıracağından lojistik alt yapının kuvvetlendirilmesi ile bölgenin lojistik anlamda hareketlenmesi ve bölge ekonomisinin bu durumdan doğrudan olumlu etkilenmesi amaçlanmakta.
Doğu Karadeniz Bölgesinde oluşturulacak lojistik merkez sayesinde, Rusya Federasyonu ve hinterlandındaki ülkelerin Avrupa üzerinden gelen yüklerini ve bu ülkelerden Trabzon ilinde yapılacak bir lojistik merkez ile Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Orta Doğu ve Asya coğrafyasının tedarik ve aktarma merkezi haline dönüşmesi hedeflenmekte. Ekonomi Bakanlığımız koordinasyonunda yürüttüğümüz çalışmalar kapsamında Gürcistan üzerinden Rusya Federasyonu’na transit karayolu ile geçişi sağlayan Kazbegi -Verhni Lars sınır kapısının açılmış olması ve diğer karayolu kapılarının da ileriki yıllarda açılacak olması, muhtemelen 2014 yılı sonrası tekrar Sochi veya Adler limanlarının yük trafiğine açılma ihtimali olması, Asya Bölgesi’ne geçiş güzergahı Orta Doğu Bölgesi’nde yaşanan siyasi belirsizlik ve riskler yanında önümüzdeki yıllarda Ortadoğu ve İran’da yaşanabilecek olumsuzluklar nedeniyle bu ülkeler üzerinden Orta Asya ve Türk Cumhuriyetlerine  transit geçişlerin riskli hale gelmesi, bu geçişlerin  Doğu Karadeniz Bölgesi üzerinden Gürcistan-Rusya (Kazbegi-Verhni Lars Sınır  Kapısı üzerinden) ve Rusya’nın Hazar kıyısındaki Mahaçkale’den Feribotla Kazakistan-Türkmenistan’a yönlendirmesinin kuvvetle muhtemel olması ve bu güzergahında karayolu ile devamında Çin ve Hindistan’a kadar uzanması,  Doğu Karadeniz Bölgesini lojistik açıdan cazip hale getirdi.
Bugün Çin’in Avrupa’ya yönelik ihracatı 567 milyar dolar, Hindistan’ın ise yaklaşık 60 milyar dolar seviyesinde. Bu rakamlar üzerinden düşünüldüğünde Doğu Karadeniz’in Asya ile Avrupa arasında lojistikte aktarma merkezi olması, bu yük trafiğinden sadece %30-40’lar düzeyindeki payı yönlendirmesi sağlanacak girdinin büyüklüğünü açıkça ortaya koyuyor. Bu nedenle Doğu Karadeniz Bölgemizin gerekli lojistik alt yapı ihtiyaçlarının hızlı bir şekilde tamamlanması, gerekli yatırımların bölgeye çekilmesi ve lojistik merkez ve Hopa-Batum demiryolu bağlantısının bir an önce hayata geçirilmesi önem arz etmekte.