Türkiye’nin ikinci büyük sanayi kenti olan Kocaeli, Avrupa’yı Anadolu’ya ve Ortadoğu’ya bağlayan önemli bir kavşak noktasında bulunuyor. Lojistik alanda sunduğu avantajlarla otomotivden petrokimyaya, makineden demir çeliğe pek çok sektörün yatırımda ilk tercih ettiği kentlerden biri haline gelen Kocaeli, Türk imalat sanayinin  ’ünü, dış ticaret hacminin ise ,7’sini tek başına karşılıyor. Türkiye’nin 500 büyük firmasının 83’ünün faaliyet gösterdiği kent, Türkiye kimya sanayinin ise kalbi konumunda bulunuyor. Kentin lokomotifi ise otomotiv ve yan sanayi. Kocaeli, Türkiye araç üretiminin adet olarak %31,9’unu karşılıyor. Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, kentin 2011 yılında, 14 milyar USD ihracat, 49 milyar USD ise ithalat gerçekleştirdiği söylüyor. Asya’yı Avrupa’ya bağlayan D-100 ve TEM otoyolu bağlantıları yanı sıra demiryolu ulaşımının da bulunduğu kentin İstanbul Havalimanı 90 km., Sabiha Gökçen Havalimanı’na ise 50 km. mesafede olduğunu belirten Zeytinoğlu, Kocaeli’nin sayısı 34’e ulaşan limanları ile sanayiciye karayolu ve demiryolu avantajlarını da kullanarak, üretimlerini dünyanın her yerine ulaştırma imkanı sunduğunu vurguluyor. Kocaeli’nin lojistik alanda sağladığı avantajlarla sanayi yatırımları için bir cazibe merkezi haline geldiğinin altını çizen Zeytinoğlu, her geçen gün artan yük miktarının lojistik alanda yeni altyapı yatırımlarını gerekli kıldığını vurguluyor. 

Limanlar ve oto yollarda büyük tıkanıklar yaşanıyor

Türk sanayicisinin dünya pazarlarındaki rekabet gücünü artırmak için lojistik maliyetlerin fiyat üzerindeki baskılarını azaltma konusunda stratejik yaklaşımlar geliştirmesi gerektiğinin belirten Zeytinoğlu, “Bu da kapsamlı bir lojistik yönetimi ve profesyonel bir tedarik zinciri yönetiminden geçiyor. Bu konuda, özellikle KOBİ’lerimizin, büyük şirketlerimize göre dağıtım kanallarının güçlü olmaması nedeniyle sorunlar yaşadıklarını görüyoruz. Lojistik seçimi konusunda ise firmaların çok düşük maliyetli olan demiryolu ve denizyoluna özendirilmesi gerektiğini düşünüyorum” diyor. Lojistik alanda var olan avantajların yanında bazı sorunlarla da kaşı karşıya bulunduklarının altını çizen Zeytinoğlu, limanlardaki yüklerin hepsinin D-100 ve TEM otoyolu ile taşınması nedeniyle limanlarla otoyollar arasında ciddi tıkanmalar yaşandığını söylüyor. Yaşanan bu sıkıntı Kocaeli’ndeki ve civar bölgelerdeki birçok sanayi kuruluşunu ihracat yüklerini diğer illerdeki limanlara kaydırmak zorunda bıraktığına dikkat çeken Zeytinoğlu, bununda ihracatçıların maliyetlerini artırdığının altını çiziyor. 2023 yılında Kocaeli’nin dış ticaretin en az 200 milyar dolara ulaşacağını belirten Zeytinoğlu şunları aktarıyor: “ Bu da yük hacimlerinin daha da artmasına ve mevcut altyapının yetersiz olmasına yol açmaktadır. Dolayısıyla, ilimizde bu yükü taşıyacak yeni alt yapı yatırımlarına ihtiyaç duyacağız. İlimizde sayıları 34’ü bulan liman ve özel iskele yer almaktadır. Ancak bu limanların, gelecekte dört misline çıkacak ticaret hacmini kaldıracak şekilde modernizasyonlarının yapılması gerekmektedir. Limanların ana yollara bağlantılarının düzeltilmesi ve demiryollarına bağlantılarının yapılması da son derece önemli. Böylece, minimum düzeye çekilen taşıma maliyetleri ile Anadolu’da sanayi yatırımları, özellikle ağır sanayi yatırımların artacağına inanıyoruz. Köseköy Lojistik Merkezi’nde, konteyner depolama alanlarının oluşturulması, limanlarla bağlantılarının sağlanması hususu da üzerinde durduğumuz bir diğer konudur.”

Sanayicinin yeni rotası ABD ve Uzakdoğu

2012’ye ilişkin beklentilerini de açıklayan Ayhan Zeytinoğlu, alınan önlemlerle bu yıl yüksek cari açığın daha az gündeme geleceğini söylüyor. Ekonomi Bakanlığı tarafından takip edilen “girdi tedarik stratejisi” çalışmalarını olumlu bulduğunu belirten Zeytinoğlu, şunları aktarıyor: “Bu çalışmada yer alan sektörler, ilimizde de ağırlığı olan sektörler. Girdi tedarikinde dışarıya olan bağımlılığın azaltılması için bu çalışmada yer alan eylem planlarının hızla hayata geçirilmesi gerekiyor. Yine, bu yıl içerisinde açıklanacak olan teşvikleri de merakla bekliyoruz. 2011 yılında önemli bir ticaret ortağımız olan Avrupa’da yaşanan kriz ilimizde de dış ticareti olumsuz etkilemiştir. Bununla birlikte, Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da sorunlar devam etmektedir. Sanayicilerimizin önümüzdeki dönemde, ABD ve Uzakdoğu’daki pazarları iyi değerlendirmeleri gerekiyor. Ancak, kısa dönemde dış ülkelerde yaşanan gelişmelerin olumsuz yansımalarını görebiliriz. 2012 yılı yeni Türk Ticaret Kanunu’na hazırlık bakımından da sanayicilerimiz için çok önemli bir süreci barındırıyor. Oda olarak, sanayicilerimizin bu sürece daha kolay uyum sağlamaları için bilgilendirme toplantıları düzenliyoruz.”

Hedeflere ulaşmak için master plan oluşturulmalı

Derince Limanı’nın potansiyelinin araştırılması amacıyla Doğu Marmara Kalkınma Ajansı Doğrudan Faaliyet Hibe Programı çerçevesinde yürütülen Kocaeli Deniz Taşımacılığı Fizibilite çalışması hakkında da bilgi veren Ayhan Zeytinoğlu çalışmada elde edilen sonuçlar hakkında şu bilgileri veriyor: “Bu çalışmalar kapsamında, ortak akıl arayışını oluşturmak için masabaşı çalışmalarının yanısıra iki çalıştay düzenledik. Ayrıca bir anket çalışması ve liman saha ziyaretlerini gerçekleştirdik. Çalışmamızın sonuçlarında; limanların daha verimli şekilde idari ve operasyonel yönden yapılanması, limanların gereksinim duyduğu liman içi yatırımlar ve modernizasyonu, limanların kentsel ve sanayi yapılaşma ile paralel şekilde planlanması ile ulaşım ağlarının limanlarda çok modlu taşımacılığa izin verecek şekilde dizaynı konularının öne çıktığını gördük. Çalışmada ayrıca, ‘Liman İdaresi’ (Port Authority) kavramı tartışmaya açılmış olup, işleyen tüm terminaller ve iskeleler bazında tek elden idarenin mevzuat altyapısının oluşturulması konusu gündeme getirilmiştir. Salt lojistik ve ulaştırma planlarının bu konuda yeterli olamayabileceği, tüm tarafların görüş ve önerileri dahilinde bir master plan çalışmasının merkezi idare ile koordineli olarak gerçekleştirilmesinin bahsedilen hedeflere ulaşmak üzere zorunlu olduğu da çalışmada çıkan sonuçlardan biridir.” Zeytinoğlu bu çalışmanın yanı sıra Kocaeli Büyükşehir Belediye’si ortak olarak düzenledikleri bölge toplantıları ile sanayicinin ulaşım konusundaki sıkıntıları ve karışıklıkları çözmeye yönelik ortamlar oluşturduklarını sözlerine ekliyor.