1989 yılından bu yana endüstriyel soğutma alanında faaliyet gösteren Frigo Mekanik A.Ş., lojistik, gıda, kimya, turizm, spor ve eğlence sektörlerine hizmet sunuyor. 30’u mühendis olmak üzere 100’ün üzerinde çalışanıyla her türlü endüstriyel soğutma sistemi projelendirme ihtiyacını karşılayabilecek kapasiteye sahip olduklarının altını çizen Frigo Mekanik A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Levent Aydın, “İhtiyaçlar doğrultusunda projeler oluşturmakta, ekipmanların temini veya üretimini ve sahada montajlarını yapmakta, tesisi işletmeye almakta, akabinde de servis hizmetleri vermekteyiz. Yani kısaca anahtar teslimi soğutma sistemleri kurmaktayız. Türkiye ve bazı yurtdışı pazarda konusunda lider firma hüviyetini kazanmış durumdayız” diyor. Her yıl 100’ün üzerinde projeyi devreye aldıklarını vurgulayan Aydın, ‘Yaşam Boyu Maliyet’ avantajı olan projeler dizayn ettiklerini söylüyor. Soğutma ihtiyacı bulunmayan kuru gıda, bakliyat gibi bazı gıda ürünleri dışındaki tüm depolama tesislerinde, soğutmanın tesisin kalbi gibi olduğunu vurgulayan Aydın, doğru projelendirilen bir soğutma sisteminin firmaların enerji harcamalarını %40’a varan oranda düşüreceğini söylüyor.

Lojistik sektörüne ne tür çözümler sunuyorsunuz? Bugüne kadar çözüm ortağı olduğunuz önemli projelerden örnekler verir misiniz?

Firma kültürünün oluşması, tecrübe ve bilgi birikiminin sağlanması uzun süreçler almaktadır. Yaklaşık 30 yıla varan geçmişi ile Frigo Mekanik A.Ş. bu bilgi birikimini sağlamış bir firmadır. Bünyemizde 20 yılını tamamlamış mühendislerimiz mevcuttur. Ekibimiz, endüstriyel soğutma sektöründe dünyadaki gelişmeleri takip etmekte, ülkemizde ve dünyadaki seminer, konferans ve fuarları izlemektedir. Bu birikimimiz lojistik sektöründeki müşterilerimizin ihtiyaçları için kullanılmaktadır. Endüstriyel bir depolama tesisinde, işimizin birinci aşaması müşteri ihtiyaçları doğrultusundaki mühendislik çözümlerinin ortaya konmasıdır. Projeler oluşturulurken ilk yatırım maliyeti, enerji verimliliği, çevre duyarlığı, işletme kolaylığı, bakım maliyetleri gibi farklı kriterler göz önünde tutulmakta ve ‘Yaşam Boyu Maliyet’inin avantajlı olduğu projeler dizayn etmekteyiz. Sektöründe önde gelen birçok firmaya hizmet sunduk. Her sene endüstriyel depolama konusunda 100’ün üzerinde proje tamamlamaktayız. Bu projelerin bir kısmı da lojistik sektörü için yapılmaktadır. Dolayısıyla her geçen gün referanslarımız artmaktadır. Son 5 sene içinde yurtdışı taahhütlerimiz de artmaktadır. Son 2 yıl içinde Suudi Arabistan’da hurma tesisi, Libya’da muz tesisi, Azerbaycan’da tavuk, soğan ve meyve tesisleri, Rusya’da patates tesisi tamamladığımız projelerdendir.

%40’A VARAN ENERJİ TASARRUFU İMKANI

Çözümlerinizin avantajları neler?

Gıda depolama tesislerindeki endüstriyel soğutma bölümlerindeki en büyük sabit gider enerji maliyetidir. Akabinde servis ve yedek parça maliyeti gelir. Bugün biz biliyoruz ki, doğru mühendislik çözümleri durumunda, enerji sarfiyatında %35-40 seviyesinde avantaj sağlamak mümkündür. Enerji maliyetinin çok yüksek olduğu ve bu konuda dışa bağımlı olan ülkemizde bu avantaj 3-4 sene gibi bir süre içinde verimlilik için yapılan yatırımın karşılanacağı anlamını taşıyor. Yine servis ve yedek parça konusunda giderlerin düşük olması da yaşam boyu maliyette yatırımcıya avantaj sağlamaktadır. Servis ve yedek parça maliyetleri hesap edilirken operasyonel maliyetlerin hesaplanması çok zordur. Bazen servis ve bakım esnasındaki zaman kayıpları, operasyonun durması, personele iş yükü gibi operasyonel maliyetler servis ve bakım maliyetinin üzerine çıkmakta, ancak hesap edilememektedir.

Soğutma ihtiyacı bulunmayan kuru gıda, bakliyat gibi bazı gıda dalları dışındaki tüm depolama tesislerinde soğutma, tesisin kalbidir. Sağlıklı ve sürdürülebilir şekilde projelendirilemeyen soğuk depolar; hem mali hem operasyonel hem de ürün kalitesi olarak problem yaşamaya mahkumdur. Bu nedenle gıda depolama tesisleri için önerim, birikimini oluşturmuş, kalitesini ispatlamış, kurumsal firmalar ile soğutma çözümleri sağlamalarıdır.

Piyasaya sunduğunuz ya da lanse edeceğiniz yenilikleriniz var mı?

Dünyada enerji verimliliği ve çevre duyarlığı her geçen gün önemini artırmaktadır. Bu nedenle yapay soğutucu akışkanlardan kaçıp atmosferde doğal olarak bulunan ve çevreye zarar vermeyen amonyak ve karbondioksit gazının soğutucu akışkan olarak kullanılması, gün geçtikçe artmaktadır. Frigo Mekanik A.Ş. karbondioksit konusunda kendi bünyesinde bir test laboratuvarı oluşturmuş ve doğal bir akışkan olarak karbondioksiti soğutma tesislerinde kullanmaya başlamıştır. İstanbul’da bulunan ve donmuş unlu mamuller muhafazasına yönelik endüstriyel bir tesis, karbondioksit soğutucu akışkan kullanılarak tamamlanmış ve işletmeye alınmıştır.

Türkiye’de soğuk depolama konusundaki bilinç ne düzeyde? Bu alanda neler yapılabilir?

Yeterli bilinç olduğunu söylemek mümkün değil. Bu bilinç, hem eğitim ile hem de yürürlükteki kanunlar ile sağlanabilir. Bilincin oluşması için firma olarak sunduğumuz hizmetlerin yanında Sivil Toplum Kuruluşları nezdinde de çaba sarf etmekteyiz. Sektörümüzün vakıf ve dernekleri kanalı ile yürüttüğümüz çalışmalarımız mevcuttur. Bu çabaya, sanayicilerimiz, üniversitelerimiz, ilgili devlet kurumları ve sektörümüzün sivil toplum kuruluşları da dahil herkes destek vermeli.

Gıdaların soğukta depolanması dediğimizde ifade edilen, direkt olarak gıda ürününün kalitesidir. Hatalı projelendirme durumunda gıdanın kalitesini bir tarafa bırakın, toplum sağlığını etkileyecek riskler ile dahi karşılaşmak mümkündür. Bu gerçeğe rağmen ne yazık ki, bir berber bile sertifikası olmadan berber dükkanı açamazken, hiçbir yeterliliği sorgulanmayan binlerce merdivenaltı firma soğutma projeleri yapabilmektedir. Bu duruma hem kanunlarımızın hem vicdanımızın hem de yatırımcıların müsaade etmemesi gerekir. Toplum sağlığı riski veya verimsiz işletmeleri bir tarafa bırakalım, şu anda ülkemizde tüketilen enerjinin %73’ü iklimlendirme sektörü (ısıtma, soğutma, klima, havalandırma, tesisat) ihtiyacı için kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalar, enerji verimliliği konusunda yapılacak çalışmalar ile %30’lara kadar tasarruf sağlanabileceğini göstermektedir. Sadece bu veri bile konunun önemini vurgulamaktadır. 

YENİ PAZARLARA AÇILACAK

2014 Frigo Mekanik açısından nasıl bir yıl oldu? Bu yılsonu hedefleriniz ve projeleriniz neler olacak? 

2014 yılının hedeflerimiz doğrultusunda geçtiğini söyleyebilirim. Türkiye’de seçim ortamının bulunması, Suriye, Mısır, Libya gibi ülkelerdeki siyasi belirsizlikler, Rusya ve Azerbaycan’daki, döviz hareketleri proje sayısını olumsuz etkilediğinden 2015 yılının daha zor geçtiğini ifade edebilirim. Mevcut pazarlarımızda olumsuzlukları yeni pazarlara açılarak bertaraf ediyoruz. Bu kapsamda bu yıl Ekvator Ginesi, Mali, Senegal gibi daha önce faaliyette olmadığımız pazarlarda projeler yaptık. Güney Afrika’da, Endonezya, Hindistan gibi pazarlarda da araştırmalar yapıyoruz.

Endüstriyel soğutma sistemlerine yönelik mühendislik hizmetleri alırken nelere dikkat edilmeli?

Teklif alınacak firmaların belirlenmesi, bence en önemli aşamadır. İnternet ortamından firma seçilmesi durumunda merdivenaltı firmalar karşınıza çıkmakta. Bu firmaların temel odağı fiyat olduğu için standart dışında fiyatlar ve hatalı projeler oluşmaktadır. İşveren öncelikle hizmet alacağı firmanın standartlarını belirlemelidir. Kaç yıllık tecrübeye sahip, çalışan sayısı minimum ne, mali büyüklüğü ne, referansları neler, mühendislik yetenekleri neler, fabrika üretim imkanları nedir? Bu sorulara doğru cevap olamayan firmalardan teklif almak, baştan hata yapmaya imkan tanımak anlamına gelir. Hizmet verebilecek firmalar belirlendikten sonra hangi hizmetin istendiği net olarak tanımlanmalıdır. Taliplilerden eşit şartlar altında fiyat verilmesi istenmelidir.