Rekabette zorlanan ihracatçı lojistikte sürdürülebilir çözümler arıyor
25/12/2024 - 09:12:00
İhracatta rekabetin daha da zorlaştığı bu dönemde lojistik hizmetler büyümede kritik rol oynuyor. İhracatta sürdürülebilir büyüme için lojistikte sürdürülebilir çözümlere ihtiyaç olduğunu vurgulayan Akdeniz Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği (AKAMİB) Onursal Başkanı Bülent Aymen, “Sınır kapılarında işlem süreçlerinin hızlandırılması ve denizyolu taşımacılığında daha fazla yerli gemi filosu oluşturulması, taşıma kapasitelerini artıracaktır. Ayrıca, intermodal taşımacılığın yaygınlaştırılması maliyetleri düşürmede etkili olacaktır” dedi.
Akdeniz Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği (AKAMİB) açısından 2024 yılı nasıl geçti?
2024 yılı beklentimizin altında seyrediyor. Her şeyden önce enflasyonist ortamının iyileşmesi, döviz kurunun enflasyona paralel ilerlemesi ve makasın kapanması, AB’deki enflasyon ortamının toparlanarak talebin canlanması gibi beklentilerimiz vardı. Bu beklentiler gerçekleşmeyince ihracat hedeflerimiz de aşağı yönlü ilerledi.
Türkiye mobilya, kâğıt ve orman ürünleri sektörünün 2024 yılı 11 aylık dönemindeki ihracatı 1,6 azalışla 7 milyar 187 milyon 802 bin dolar oldu. AKAMİB olarak da bu dönemde yüzde 0,5 artış ile 812 milyon 592 bin dolar ihracat geliri elde ettik.
Firmalarımız, düşük fiyat verme zorunluluğu altında rekabet gücünü büyük ölçüde yitirdi ve çoğu zaman zararına satış yapar hale geldi. Bu koşullar altında sürdürülebilir büyüme imkansız hale geliyor. İhracatçılarımız, böylesine zorlayıcı bir rekabet ortamında dahi büyük bir azimle mücadele ediyor, ancak mevcut koşullarda bu çabanın sürdürülebilir olması için ekonomi yönetiminden acil destekleyici adımlar bekliyoruz. Bu destekler sağlandığı takdirde, hem rekabetçiliğimizi yeniden kazanacak hem de ihracatımızı sürdürülebilir bir şekilde artırabileceğiz.
Yine de genel tabloya baktığımızda çevremizde devam eden Ukrayna-Rusya savaşı ile İsrail’in Filistin’e yönelik gerçekleştirdiği saldırıların olduğu görüyoruz. Maalesef bu savaş ortamının yanı sıra, hem ülkemizde hem AB’de enflasyonist ortamın devam etmesi ihracatı oldukça zorlu kılıyor. Elde ettiğimiz verilere baktığımızda mevcut ihracatımızın bu koşullar çerçevesinde başarı olduğunu söyleyebiliriz. Bu başarının altında firmalarımızın büyük özverileri yatıyor.
‘2025 İÇİN POZİTİFLİĞİMİZİ KORUYORUZ’
İhracatçılar 2024 yılında en çok hangi alanlarda zorluklar yaşadı? 2025 yılı için öngörüleriniz neler?
2023 yılına da baktığımızda ülke ihracatı açısından en zorlu dönemlerimizden birini yaşadık. Sektörümüz de bu durumdan etkilendi. Küresel boyutta resesyon, enflasyon süreci derken savaşları da beraberinde gördük. Yanı sıra, ülkemizin de içinde bulunduğu yüksek enflasyonist ortam ve akabinde getirdiği finansmana erişim zorlukları da cabası oldu. Bu sorunlar negatif etkilerini 2024 yılında daha sert gösteriyor.
Tüm bu koşullar altında sürdürebilir ihracat yapmak, pazar çeşitliliğini geliştirmek oldukça zor. Rekabetçilikten uzaklaştıkça girdi maliyetleri bize göre nispeten düşük, marka algısı yüksek ülkelerle yarışmak hiç kolay değil. Ancak biz yine de mücadelemizi sürdürüyor, hedef pazarlarımızı arşınlıyor, ihracat gelirimizi artırmaya gayret ediyoruz.
Bu yılı maksimum ihracatla kapatıp yeni yıla odaklanacağız. Yeni yılda benzer sorunlar devam ederse ihracatımızda düşüşler olacaktır. Ancak biz pozitif bir bakışa sahibiz. Hem ülkemizde hem hedef pazarlarda ihracat ikliminin iyileşeceğine inanıyoruz. Koşullar toparlandığı takdirde ihracat hedefimizi de net bir şekilde saptayabiliriz. Bugünden 2025 yılı için net bir hedef vermek güç olsa da bu yıldan daha iyi bir ihracat hedefini yakalamak istiyoruz.
‘İNTERMODAL TAŞIMACILIĞA İLGİ ARTIYOR’
İhracatın büyümesinde lojistik nasıl bir rol oynuyor? AKAMİB üyeleri ihracat taşımalarında en çok hangi taşıma modlarını kullanıyor?
Lojistik, ihracatın büyümesinde kritik bir rol oynuyor. Ürünlerimizin dünya pazarlarına en hızlı ve verimli şekilde ulaştırabilmesi, rekabet gücümüzü doğrudan etkiliyor. İhracat taşımalarında en çok tercih edilen yöntem denizyolu ve karayolu taşımacılığıdır. Özellikle büyük hacimli yükler için denizyolu avantaj sağlarken, komşu ülkelere yapılan ihracatta karayolu taşımacılığı ön plandadır.
TÜİK verilerine göre Ocak-Eylül döneminde ihracatın yüzde 56’sı denizyolu ile yüzde 33’ü karayolu ile yüzde 10’u havayolu ile ve yüzde 1’i de demiryolu ile yapıldı. AKAMİB olarak, bu oransal ağırlığın denizyolu ve kara taşımacılığı özelinde bizim için de geçerli olduğunu söyleyebilirim. Ayrıca son dönemde, zaman ve maliyet avantajı sunan intermodal taşımacılığa olan ilgi de artıyor. Bu yöntem, birden fazla taşıma modunun entegre şekilde kullanılmasıyla operasyonel esneklik sağlıyor. Ayrıca, gıda ve kimyasal ürün gibi özel taşıma gereksinimi olan sektörlerde, soğuk zincir ve tehlikeli madde taşımacılığı gibi özel yöntemler de tercih ediliyor.
AKAMİB üyesi 3 bin civarında ihracatçı firma bulunuyor. Bulunduğumuz bölgenin lojistik avantajı sayesinde en fazla ticaretin yapıldığı Irak, İran, CIS ülkeleri, Rusya ve hatta Suriye ile ihracat taşımaları karayolu ve diğer pazarlara konteyner taşımacılığı ile gerçekleştiriliyor. Lojistik altyapısının geliştirilmesi ve alternatif rotaların kullanımı, AKAMİB’in ihracat kapasitesini artırmak için öncelikli konular arasında yer alıyor. Sürdürülebilir ve hızlı taşımacılık çözümleri, sektörümüzün büyümesini destekliyor.
İhracat taşımalarında karşılaşılan en temel sorunlar neler? Bu sorunların çözümüne ilişkin hangi alanlarda iyileştirmelerin yapılması gerekiyor?
İhracat taşımalarında karşılaşılan en temel sorunlardan biri, yüksek navlun maliyetleridir. Özellikle son dönemde artan lojistik maliyetleri, ihracatçılarımızın rekabet gücünü olumsuz etkiliyor. Bunun yanı sıra, konteyner ve gemi bulma zorlukları, denizyolu taşımacılığında ciddi gecikmelere yol açabiliyor. Karayolu taşımacılığında ise sınır kapılarındaki yoğunluk, şoförlerin vize problemi ve gümrük işlemlerindeki yavaşlık zaman kaybına neden oluyor.
Bu sorunların çözümü için lojistik altyapısinın iyileştirilmesi, dijitalleşme ve otomasyon sistemlerinin devreye alınması büyük önem taşıyor. Sınır kapılarında işlem süreçlerinin hızlandırılması ve denizyolu taşımacılığında daha fazla yerli gemi filosu oluşturulması, taşıma kapasitelerini artıracaktır. Ayrıca, intermodal taşımacılığın yaygınlaştırılması maliyetleri düşürmede etkili olabilir.
Küresel ticaretin dinamiklerine hızlı adapte olabilmek için, lojistik süreçlerin daha verimli hale getirilmesi ve kamu-özel sektör iş birliğinin artırılması gereklidir. Bu adımlar, ihracatçılarımızın sürdürülebilir büyümesine katkı sağlayacaktır.
‘BAĞLARIN GÜÇLENDİRİLMESİ İÇİN ÇALIŞIYORUZ’
İhracatçı ve lojistikçi arasındaki bağların güçlendirilmesi için AKAMİB olarak siz neler yapıyorsunuz?
İhracatçı ve lojistikçi arasındaki bağların güçlendirilmesi ihracat süreçlerinin daha verimli ve rekabetçi hale gelmesi için kritik öneme sahip. AKAMİB olarak, bu bağları kuvvetlendirmek adına düzenli toplantılar ve sektör buluşmaları organize ediyoruz. Bu etkinliklerde lojistik firmaları ile ihracatçılar bir araya gelerek ihtiyaçlarını ve çözüm önerilerini doğrudan paylaşabiliyor.
Ayrıca, lojistik süreçlerdeki yenilikler ve alternatif taşımacılık yöntemleri hakkında üyelerimizi bilgilendirmek için eğitim, çalıştay ve seminerler düzenliyoruz. Dijital platformların kullanımını artırarak lojistikçi ve ihracatçı arasındaki iletişim ve koordinasyonu güçlendirmeyi hedefliyoruz.
Gelecekte, sektördeki entegrasyonu artırmak için veri paylaşımı ve ortak projeler geliştirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Özellikle akıllı lojistik çözümleri ve intermodal taşımacılığın yaygınlaştırılması ihracatçılarımızın uluslararası arenada daha güçlü bir konum elde etmesini sağlayacaktır.