Türkiye denizyolu taşımacılık sektörü
Dünyada taşınan yüklerin yaklaşık %5’ini elleçleyen Türkiye denizyolu taşımacılık sektörü içinde yer aldığı dinamik coğrafyanın da etkisiyle hızlı adımlarla büyümeye devam ediyor.
01 Ocak 2011 tarihi itibariyle 1.000 GRT ve üzeri gemilerin oluşturduğu 1.34 milyar DWT’luk dünya filosunun %86’sını oluşturan 30 ülke arasında 19.660.000 DWT’luk filo kapasitesiyle 15. sırada yer alan sektör, dış ticaret taşımalarında %85’e yakın pay alıyor. 2023 yılında dünya denizcilik pastasından en fazla pay alan ilk 10 ülke arasına girmeyi hedefleyen Türkiye denizyolu taşımacılık sektörünü sayısal verilerle ele aldık.
Filo sayısı: 1.777 (150GT ve üzeri gemiler)
Filo yaş ortalaması: 21
Liman sayısı: 176
Kamu tarafından işletilen liman sayısı: 15
Dünyada taşınan yük miktarındaki payı: %0,5
Dünya konteyner filosundaki yeri: 17
1.34 milyar DWT’luk dünya filosu içindeki yeri: 19.660.000 DWT’luk filosu kapasitesiyle 15. sırada yer alıyor.
Taşıma modlarına göre dış ticaret taşımalarındaki payı: %85.6
Dış ticaret taşıma hacmi: 171milyar dolar
Limanlara gelen toplam gemi sayısı: 74 bin 115
Limanlarımıza gelen kruvaziyer yolcu gemisi sayısı: 1.368
Yabancı bayraklı gemi sayısı: 37 bin 55
Türk bayraklı gemi sayısı: 37 bin 60
Türk bayraklı gemilerin dış ticaret taşımalarındaki payı: 40 milyon 494 bin 118 tonla
Yabancı bayraklı gemilerin dış ticaret taşımalarındaki payı:206 milyon 76 bin 863 tonla %84
Türk limanların mevcut kapasitesi: 11.1 milyon TEU
Limanlarda elleçlenen yük miktarı: 348.68 milyon ton
Kabotaj hattında elleçlenen yük miktarı: 34.121.142 ton
En fazla kabotaj elleçlemesi yapılan liman: 6,5milyon ton ile İzmir Limanı
Kabotaj hattında taşınan araç sayısı: 9.400.735
Elleçlenen konteyner miktarı: 5.743.455 TEU
En fazla kontenyer elleçlenen bölge: Marmara
Ro-Ro gemileri ile yurtdışı hatlarda taşınan araç sayısı: 322.804
En fazla araç taşımacılığı yapılan bölge: %53 payla Marmara Bölgesi
En fazla konteyner elleçlemenen liman: 2.46 milyon TEU ile Ambarlı Limanı
En fazla konteyner elleçlemesi yapılan ülke(dış ticaret+transit elleçleme): 1.18 milyon TEU ile Mısır
En fazla ihracat taşıması yapılan ülke: 13.1 milyon tonla İtalya
En fazla ithalat taşıması yapılan ülke: 31.2 milyon tonla Rusya Federasyonu
Denizyolu taşımacılığının önündeki fırsatlar: Dünya ticaretinin ağırlıklı olarak denizyoluyla yapılması. Türkiye’nin transit taşımacılık açısından çok önemli ulaşım koridorlarında yer alması. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde ana aktarma merkezi olabilecek İzmir ve Mersin gibi limanların bulunması, Ege ve Akdeniz kıyılarının yat ve kruvaziyer turizminde önemli bir potansiyel oluşturması. Uluslararası STCW 78 Sözleşmesi’ne uyum konusunda Türkiye’nin beyaz listede yer alması.
Denizyolu taşımacılığının önündeki riskler: İthalat/ihracat yüklerimizin %85’inin yabancı bayraklı gemiler tarafından taşınması. Dökme yük gemilerinin yaş ortalamasının yüksek ve birçoğunun standart altı olması, bölgede savaş, deprem vb. olaylar sonucu yaşanan ekonomik ve siyasi istikrarsızlık. Akdeniz Bölgesi’nde mevcut diğer modern konteyner limanlarının rekabeti. Limanların uluslararası standartlara uygun depo antrepo ve muhafaza alanları açısından yetersiz olması.
Denizcilik sektörünün 2023 hedefleri
*Dünya denizcilik pastasından en fazla pay alan ilk 10 ülke arasına girmek.
*Konteynerde elleçleme miktarını 32 milyon TEU’ya,
*Dökme yükte elleçleme miktarını 500 milyon tona,
*Transit sıvı taşımacılıkta elleçleme miktarını ise 200 milyon tona yükseltmek.