SOCAR Türkiye lojistikte de değer yaratıyor!
25/12/2024 - 08:04:00
Türkiye’nin en büyük endüstriyel holdingi sıfatıyla faaliyetlerini sürdüren SOCAR Türkiye, ihracat ve ithalatta yarattığı taşıma hacmiyle de göz dolduruyor. Taşıma faaliyetlerinin tamamında dış kaynak kullanan şirketin sisteminde, 50’ye yakın lojistik firması bulunuyor. Tedarik zinciri yönetiminde “değer yaratmaya” odaklandıklarını belirten SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi Tedarik Zinciri ve Lojistik Direktörü Alpay Bellisan, veri analitiği, otomasyon ve yapay zeka gibi dijital çözümleri iş süreçlerine entegre ederek hızlı, esnek ve güvenilir bir operasyon süreci yarattıklarını söyledi.
SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi’nin lojistik faaliyetleriniz hakkında bilgi verir misiniz?
SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi bünyesindeki tesislerimizin kesintisiz üretimini desteklemek için gereken her türlü ekipman, yedek parça ve kimyasalın dünyanın farklı noktalarından ithalatı ve Petkim’in ürettiği katı ürünlerin başta Avrupa olmak üzere dünya pazarına ihracat lojistiğini yönetiyoruz. Yurt içinde 1500’den fazla müşterimize hizmet sunuyoruz ve plastik paletlerle sevk ettiğimiz katı ürünlerin plastik paletlerini tersine lojistik operasyonuyla geri topluyoruz. İthalat kapsamında Avrupa başta olmak üzere Amerika ve Asya kıtalarındaki birçok farklı ülkeden, kara, deniz ve hava yolu sevkiyatlarımız var. Yurt içi sevkiyatlarımıza uygun dönemlerde demiryolunu da ekliyoruz. Ege Bölgesi’nin en büyük ihracatçısının Petkim olduğu göz önüne alındığında yönetilen hacmin büyüklüğü anlaşılabilir.
TEDARİK ZİNCİRİ SÜREÇLERİNİ DİJİTALLEŞTİRİYOR
SOCAR Türkiye, tedarik zinciri süreçlerini nasıl yönetiyor? Tedarik zinciri süreçlerinizi iyileştirmeye dönük gerçekleştirdiğiniz yatırımlar neler?
Tedarik zinciri yönetimi sadece süreçleri uygulamak değil, net değer yaratmakla ilgilidir. Biz de de strateji olarak “değer yaratmaya” odaklanıyoruz. Bu kapsamda süreç iyileştirme, verimlilik artırma, yeniliklere hızlı uyum sağlama ve sürekli öğrenme önceliğimiz var. Dijitalleşme yatırımları da vazgeçilmez bir unsur ve uçtan uca izlenebilirlik hedefiyle pek çok uygulamayı hayata geçirdik. Dijital teknolojilerle birlikte veri analitiği, otomasyon ve yapay zeka gibi çözümleri iş süreçlerimize entegre ediyoruz. Bu sayede hızlı, esnek ve güvenilir operasyonlarla sürekliliği sağlıyoruz. Örneğin, "Yapay Zeka Destekli Video Analitik Yöntemlerle İSG Uyumluluğu" projemizde, görüntü analizi kullanarak tehlikeli alanlarda İSG ihlallerini tespit edip, anlık uyarılarla önlem aldık.
"Süreç Madenciliği" ile operasyonel süreçlerimizi dijital ayak izlerinden analiz ederek darboğazları, gecikmeleri ve verimsizlikleri hızla tespit edip, maliyetleri düşürüyor, verimliliği artırıyor ve stratejik kararlar için daha doğru bilgiler sağlıyoruz. Bu araç, operasyonel mükemmeliyete ulaşmamıza büyük katkı sağlıyor.
"SAP Analytics Cloud" sistemini kullanarak gerçek zamanlı veri analiziyle operasyonel verimlilik sağlıyoruz. Operasyonlarımızı izleyip hızlı kararlar alabiliyor, gecikmeleri önlüyor, malzeme akışını ve stokları optimize ederek maliyetleri düşürüyoruz. Tahmin yetenekleri sayesinde gelecekteki talepleri öngörerek stok yönetimini iyileştiriyoruz. Tedarik zincirimizin her aşamasını entegre bir şekilde yöneterek daha şeffaf ve verimli bir zincir oluşturuyoruz.
Kullandığımız dijital ASNAK platformu sayesinde gerçek zamanlı verilerle sevkiyatları takip ederek olası sorunlara hızla müdahale ediyoruz. Ayrıca, taşıma maliyetlerini optimize ediyor; lojistik tedarikçileri karşılaştırarak en uygun çözümleri seçebiliyoruz.
Emisyon azaltımını, enerji verimliliğini artırmayı ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmayı önceliklerimiz arasında görüyoruz. Tersine lojistik ile plastik paletleri geri toplamak, elektrikli forkliftler kullanmak ve depolar arasında elektrikli araç kullanmak bu çabamızın örnekleri.
Lojistik süreçlerinizde ne oranda dış kaynak kullanıyorsunuz? Maliyetlerinizi nasıl optimize ediyorsunuz?
Taşıma faaliyetlerimizin tamamını dış hizmetten karşılıyoruz. Petrokimya, küresel ölçekte rekabetin en üst seviyede yaşandığı sektörlerden biri ve lojistik kaynaklı maliyetlerin düzenli takip edilmesi ve analizi, maliyet optimizasyonu açısından kritik bir rolde. Değer odaklı tedarik zinciri yaklaşımı, sürdürülebilir büyümenin temel desteklerinden biri. Yaptığımız her işi, attığımız her adımı tekraren gözden geçirerek sağlayabileceğimiz azami faydayı arıyoruz. Bu faydayı ararken kendi ekosistemimizi de dikkate alan iyileştirmelere odaklanıyoruz. Yani, tedarikçilerimizi zarara uğratacak girişimleri değer olarak nitelendirmiyoruz. Aynı bakış açısı ve yaklaşımı onlardan da bekliyoruz.
50’YE YAKIN LOJİSTİK FİRMASIYLA TEMAS HALİNDE
Tedarikçi seçiminde öncelikleriniz neler? Hizmet aldığınız lojistik şirketlerinden neler bekliyorsunuz?
Süreçlerimizi sözleşmeli ve spot alımlar yoluyla esnek, ihtiyaca yönelik çözümlerle yönetiyoruz. Değişken piyasa koşullarından doğan riski en aza indirmek için sürdürülebilirliği ve verimliliği ön planda tutuyoruz. Operasyonlarımız farklı bölgeleri kapsadığı için hem bölgesel hem de ülke genelinde hizmet sunan firmalarla iş birliği yapıyoruz. Sistemimizde kayıtlı elliye yakın lojistik firması bulunmakla birlikte, ihtiyaca göre bu sayı artış gösteriyor.
Tedarikçi seçiminde öncelikli kriterlerimiz arasında “güvenilirlik ve performans” yer alıyor. “Esneklik” ise bir diğer önemli kriter. İş hacmi ve piyasa değişikliklerine hızlı adapte olan, esnek çözümler sunan firmalarla çalışmak, mevsimsel dalgalanmalarda operasyonların kesintisiz sürmesini sağlıyor. Dijital dönüşüme uyumlu, ortak projeler geliştirebildiğimiz “teknoloji ve dijitalleşme” yetkinliği olan firmalar da bizim için öncelikli. Çözüm üretme ve hızlı aksiyon alabilme yeteneği anlamında “çeviklik” tedarikçilerde aradığımız diğer bir temel özellik. Bununla birlikte, “maliyet” kontrolünü sağlayarak verimli ve rekabetçi fiyat politikaları sunan firmalarla uzun vadeli iş ortaklıkları kuruyoruz. “Uyumluluk ve kalite standartları” ile “çevre duyarlılığı” da seçim sürecinde önem verdiğimiz kriterlerden.
Kimya sektörünün lojistik gündemindeki en temel konular neler?
Kimya sektörü kendine özgü dinamikleri ve teknik gereksinimleriyle diğer alanlardan ciddi biçimde ayrılıyor. Stratejik iş birlikleri için kapsamlı analizler ve fizibilite çalışmaları gerekiyor ancak birçok tedarikçinin bu düzeyde detaylı fizibilite çalışması sunamadığını gözlemliyoruz. Bu eksiklik, sektörde doğru kararlar almayı zorlaştırıyor. Tedarikçilerin veri odaklı bir yaklaşımla sektöre özel çözümler sunması, maliyet avantajları yaratması ve risk yönetimi gibi konularda destek sağlaması büyük bir gereklilik. Kimya sektöründe yalnızca operasyonel destek sunan değil, stratejik analizlerde de iş ortaklığı yapabilecek tedarikçilerle iş birlikleri kurulabilir.
Dijital dönüşüm, yatırım maliyeti gerektirse de veri odaklı yaklaşımın temelinde yer alıyor. Küreselleşmenin etkisiyle, bir firmanın yatırım yapmaktan kaçındığı alanlarda, başka bir şirket hızla ilerleyebiliyor. Dijital dönüşüm sürecine henüz başlamamış firmalara, ihtiyaç analizleri doğrultusunda yatırım yaparak dönüşüme adım atmalarını öneriyoruz. Özellikle katma değersiz işlerde maliyeti düşük robotik süreç otomasyonlarıyla başlayarak kaynaklarını daha stratejik alanlara yönlendirebilirler. Kimya sektörünün çevresel etkiler ve regülasyonlar çerçevesinde sorumlulukları, lojistikte çevre dostu çözümleri zorunlu kılıyor. Ancak Türkiye’de lojistik firmalarının sürdürülebilirlik yatırımlarında geri kalması, sektörde çevre dostu çözümleri sınırlıyor. Büyük ölçekli kimya şirketleri dijitalleşme ve çevresel sürdürülebilirlik odaklı çözümler için yurtdışı tedarikçilere yönelmek zorunda kalıyor.
Kimyasal madde lojistiği teknik bilgi ve uzmanlık gerektiriyor. Sektöre özgü eğitim almış lojistik personel sayısının yetersizliği operasyonları zorlaştırıyor. Tehlikeli maddelerle çalışacak personelin ADR sertifikasına sahip olması gerekirken, bu alandaki eğitim ve sertifikasyon süreçlerinin yeterince yaygın olmaması sektörün bir diğer sorunu.
‘GÜVENLİK, PLAN VE RİSK YÖNETİMİ ÖNCELİKLİ KONULAR’
Kimyevi madde taşımacılığında dikkat edilmesi gereken en temel hususlar neler?
Öncelikle çevre ve insan sağlığı açısından güvenlik standartlarına uyum sağlanmalı. Tehlikeli ürünlerde katı güvenlik protokollerine uyum sağlamayan bir taşıma, çevresel risklerin yanı sıra insan sağlığı açısından da ciddi tehditler yaratabilir. Yüksek güvenlik standartları, acil durum planlaması ve proaktif risk yönetimi, kimya lojistiğinde en önde gelen unsurlar.
Üretim sürekliliğinin sağlanabilmesi için teslimat süreçlerinin planlı ve aksamadan ilerlemesi şart olduğundan taşıma planlaması ve zaman yönetiminde uzmanlaşmış olmalarını bekliyoruz. Taşıma sürecinde şeffaflık ve gerçek zamanlı izlenebilirlik sürecin her aşamasında yükün takip edilebilmesi, güvenliğin sağlanması kadar önemli.
Çevresel riskler sebebiyle karbon emisyonlarının azaltılması, sürdürülebilir taşımacılık yöntemleri gibi yeşil lojistik uygulamalarını benimseyen lojistik firmalarını tercih ediyoruz.
Maliyetler rekabet gücünü doğrudan etkilediğinden maliyet optimizasyonu açısından değer yaratma odaklı yaklaşımları olan tedarikçiler bizim için öncelikli.