e
Banner

Haber »  Karayolu »  Kadın Tır sürücüleri sektörde yeni bir sayfa açıyor!

Kadın Tır sürücüleri sektörde yeni bir sayfa açıyor!
26/03/2025 - 09:30:00
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND), kadınların lojistik sektöründeki yerini güçlendirmek amacıyla 2024 yılı itibarıyla hayata geçirdiği ‘UND Kadın Çalışma Grubu’ ile önemli adımlar atmaya devam ediyor. Kadınların sektördeki görünürlüğünü artırmayı hedefleyen grup, kadın tır şoförlerini sektöre kazandırmaya yönelik projelerle dikkat çekiyor. Sektördeki kadın istihdamını artırmak, çalışma koşullarını iyileştirmek ve kadınların kariyer gelişimini desteklemek için sürdürülen projeler, hızla büyüyen lojistik sektörünün geleceğinde kadınların daha fazla söz sahibi olacağı bir dönemi müjdeliyor. UND Kadın Çalışma Grubu Başkanı Elif Nuhoğlu ve Başkan Yardımcısı Gizem Gündüz Bora ile yürüttükleri çalışmalar, sektörde kadın istihdamının nasıl artırılacağı ve gelecek beklentilerini konuştuk. 
Etiketler: elif nuhoglu gizem gündüz bora kadın tır suruculer und
undUND Kadın Çalışma Grubu’nun kuruluş amacı neler? 
Elif Nuhoğlu: Uluslararası Nakliyeciler Derneği, 1974 yılında kurulan ve 2025 itibariyle 51. yılını kutlayan köklü ve kurumsal bir dernektir. Derneğimiz, Yönetim Kurulu girişimleriyle 2024 yılının Mayıs ayında kurduğumuz 'UND Kadın Çalışma Grubu' aracılığıyla lojistik sektöründe kadın istihdamını desteklemekte ve kadınların çalışma koşullarının iyileştirilmesi adına kıymetli çalışmalar yürütmektedir. Kadınların kariyer gelişimine katkıda bulunmak amacıyla önemli proje ve etkinlikler gerçekleştiren UND Kadın Çalışma Grubu, henüz bir yılını doldurmadan sektör temsilcileri nezdinde dikkat çekmeyi başarmıştır. Kadın istihdamının artırılması ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi kapsamında, Yönetim Kurulu Başkanımız Sayın Şerafettin Aras ve tüm Yönetim Kurulu üyelerimizle birlikte kararlılıkla hareket etmekteyiz.
 
'KAHRAMAN KADIN SÜRÜCÜLER’ HİKAYELERİYLE ÖRNEK OLUYOR 
Geçen bir yılda hayata geçirdiğiniz projeler hakkında bilgi verir misiniz? 
Elif Nuhoğlu: Sektörel düzlemde gerek ulusal gerekse uluslararası platformlarda karşılaşılan en kritik engellerden biri 'şoför kıtlığı' sorunudur. Türkiye’de kadınların tır şoförlüğü mesleğine kazandırılmasındaki zorluk ise, bu sorunun temel nedenlerinden biri olarak tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, kadın tır şoförlerinin sektöre katılımını teşvik etmek amacıyla ilk adımı 'Kahraman Kadın Sürücüler' röportaj serisiyle attık. Kadın şoförlerle yapılan bu röportajlar, UND Kadın Çalışma Grubu organizasyonuyla hayata geçirilen 'UND Kadın Tır Sürücü Akademisi' projesinin ilk stratejik adımıdır. UND Kadın Çalışma Grubu olarak, üye firmalarımızda çalışan kadın sürücülerimizle röportajlar gerçekleştiriyoruz ve Haziran ayından bu yana 14’ü kadın sürücü olmak üzere toplam 18 röportaj gerçekleştirdik ve yayınladık. Röportaj serisi kapsamında kadın şoförlerimizin yanı sıra IRU (Uluslararası Karayolu Taşımacılar Birliği) İlk Kadın Başkan Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi Aslı Çalık, IRU Tır & Transit Müdürü Tatiana Rey-Bellet ve Yunanistan Karayolu Taşımacılığı Federasyonu (OFAE) Genel Müdürü ve IRU Eşya Taşımacılığı Konseyi Başkan Yardımcısı Iro Doumani gibi uluslararası alanda başarılı kadın liderlerle de röportajlar gerçekleştirdik. Röportajlarımız, yalnızca kadınların sektördeki görünürlüğüne dikkat çekmekle kalmıyor; aynı zamanda ilham verici kariyer hikâyeleri ve uluslararası temsilcilerin Türkiye’nin bölgesel gücüne dair mesajlarıyla sektöre önemli bir vizyon da sunuyor. Ana projemiz olan 'UND Kadın Tır Sürücü Akademisi' için farkındalık yaratan bu çalışmaların ikinci etabı, çok yakında akademinin ilk mezunlarını vermesiyle tam anlamını bulacak ve projenin sürdürülebilirliği sağlanmış olacaktır. 
UND Kadın Tır Sürücü Akademisi, öncelikli olarak kadın adaylara odaklanmış olsa da, sektörümüzün ve ülkemiz karayolu taşımacılığının temel sorunlarından biri haline gelen 'şoför kıtlığı' nedeniyle ilerleyen aşamalarda erkek adaylar da projeye dahil edilecektir. Profesyonel tır sürücüsü olmak isteyen adaylar için derneğimiz tarafından bir aday havuzu anketi yayınlanmış olup, bu ankete sosyal medya platformlarımız üzerinden ulaşabilirsiniz. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş birliğiyle yürüttüğümüz bu süreci titizlikle ve gizlilik esasına dayanarak sürdürdük; ayrıca UND’ye özel bir eğitim müfredatı hazırlayarak sektöre nitelikli sürücüler kazandırmayı hedefledik.
UND Kadın Çalışma Grubu, kapsamı ve amacı doğrultusunda, kadınların lojistik sektöründeki yerini güçlendirmek için derneğimizin iş birliği yaptığı kamu kuruluşları, paydaşlar ve çözüm ortaklarıyla ulusal ve uluslararası düzeyde görüşmelerini ve çalışmalarını kararlılıkla sürdürmektedir. Gönülden inanıyoruz ki yalnızca ulusal ölçekte değil, kadınların lojistik sektöründe temsili adına küresel iş birlikleri de kaçınılmazdır. Türkiye’de lojistik sektöründe kadın çalışan oranı geleneksel olarak düşük olmasına rağmen, son yıllarda bu alanda önemli bir artış gözlemlenmektedir. Bu konuda UND Kadın Çalışma Grubu, kuruluşundan bu yana sorumluluk alarak önemli adımlar atmış ve bu çalışmalarına aynı kararlılıkla devam etmektedir. Bugün, ulusal ve uluslararası platformlarda UND Kadın Çalışma Grubu’nun tanınırlığı ve başarıları, lojistik sektöründeki erkek egemen algıya karşı önemli bir değişim yaratmakta ve bu dönüşüm bizleri gururlandırmaktadır.
Öte yandan, lojistik sektörünün verimli ve sürdürülebilir bir şekilde büyümesi için nitelikli insan kaynağına olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Bu bağlamda eğitim; lojistik sektörünün gelişimi ve Türkiye’nin ekonomik kalkınması açısından büyük bir öneme sahiptir. 
Bu noktada, UND Kadın Çalışma Grubu’nun 2024-2025 eğitim-öğretim yılının başlamasıyla birlikte üniversitelere yaptığı ziyaretler büyük bir önem taşımaktadır. Bu buluşmalar; öğrencilere UND’nin faaliyetleri ve sektördeki fırsatlar hakkında bilgi aktarmanın yanı sıra, sektöre dair önemli bir etkileşim ortamı sunmaktadır. Bu vesileyle öğrencilerin lojistik sektörünü daha yakından tanımasını sağlarken, iş dünyasının beklenti ve taleplerini anlamalarına da destek oluyoruz. Özellikle kadın çalışmaları kapsamında yürütülen bu gibi girişimler, iş hayatı öncesinde akademik kariyer süreçlerinde öğrencilerin desteklenmesi adına kritik bir rol üstlenmektedir. Bu noktada UND’nin eğitime verdiği destek ve katkılar, derneğimizin sektöre yönelik vizyonunun en önemli göstergelerinden biridir. 
 
TÜRKİYE’DE YAKLAŞIK 40 BİN TIR ŞOFÖRÜ AÇIĞI VAR 
UND Kadın Tır Sürücü Akademisi projesi sektörde nasıl bir farkındalık yarattı? 
Elif Nuhoğlu: Öncelikle UND Kadın Tır Sürücü Akademisinin oluşum sürecinde, çeşitli sektör raporlarını merkeze alarak kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdik. Gerçekten iddia edildiği kadar bir şoför kıtlığı var mı? Eğer bu sorun mevcutsa, Avrupa’da bu sürece yönelik nasıl bir mevzuat iyileştirmesi yapılıyor? Bu sorulara yanıt ararken, lojistik sektöründeki insan kaynağı eksikliğinin boyutlarını ve uluslararası alanda alınan önlemleri analiz etme fırsatı bulduk. 
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği (IRU) tarafından 2023 yılında yayımlanan rapora göre, 2022 yılında Avrupa’da 500.000’den fazla tır şoförü açığı olduğu belirtilmiştir. Benzer şekilde, ABD’de 2023 itibarıyla yaklaşık 78.000 şoför açığı tespit edilmiştir. American Trucking Associations (ATA) verilerine göre bu açığın 2030 yılına kadar 160.000’i aşması beklenmektedir. Çin, Brezilya ve Rusya gibi büyük lojistik merkezlerinde de benzer kıtlıklar yaşanmakta olup, özellikle uzun mesafe taşımacılığında yaşlanan iş gücü ciddi bir sorun oluşturmaktadır. Bu veriler, küresel ölçekte tır şoförü kıtlığının önemli bir problem haline geldiğini açıkça göstermektedir. Bu durum; artan lojistik maliyetler, teslimat gecikmeleri ve tedarik zincirlerinde aksamalara yol açmaktadır. Türkiye’de de durum farklı değildir. UND ve TOBB verilerine göre, ağır vasıta ehliyetine sahip yaklaşık 1.2 milyon kişi bulunmasına rağmen, aktif çalışan tır şoförü sayısı yaklaşık 250.000 civarındadır. 2022 yılı itibarıyla Türkiye’de yaklaşık 40.000 tır şoförü açığı olduğu tahmin edilmektedir.
Şoför kıtlığı sorunu doğrultusunda Avrupa'da kadın sürücüleri teşvik eden önemli uygulamalar ve yasal düzenlemeler hayata geçirilmektedir. Almanya, Fransa ve İskandinav ülkeleri, kadın sürücüler için teşvik politikalarını geliştiren başlıca ülkelerdir. Örneğin, Almanya'da Ulaştırma Bakanlığı, kadın sürücülere yönelik özel fonlar tahsis etmektedir. Kadınların ağır vasıta ehliyeti almasını teşvik etmek amacıyla devlet destekli ücretsiz sürücü kursları düzenlenmekte ve kadın sürücüler için güvenli dinlenme alanları ile kadın dostu lojistik park alanları oluşturulmaktadır. Fransa'da ise 'Femmes dans le Transport' (Ulaşımda Kadınlar) programı aracılığıyla kadın şoförlere özel istihdam programları sunulmakta ve kadın sürücülerin sektöre kazandırılması için vergi indirimleri ile ek sosyal haklar sağlanmaktadır. İngiltere’de ise 'Women in Transport' programı kapsamında kadın sürücülere mentorluk desteği ve finansal yardımlar sağlanmakta, kadın sürücü istihdam eden firmalara vergi avantajları sunulmaktadır.
Büyük bir memnuniyetle belirtmek isterim ki, Türkiye’de de bu yönde önemli adımlar atılmaktadır. Kadın şoförlere özel hijyenik ve güvenli alanlar, tır parklarında kadınlar için ayrılan bölümler, sınır geçişlerinde yaşanan aksaklıkların önlenmesi gibi konular üzerine yapılan çalışmalar, bu mesleği büyük bir motivasyonla yapan ve yapmak isteyen kadın sürücülerimize büyük bir katkı sağlamaktadır. Bu tür girişimler, kadın-erkek eşitliği çerçevesinde sektörün kalkınmasına ve büyümesine önemli ölçüde katkı sunacaktır.
Bu bağlamda, belirtilen ülkelerdeki mevzuat ve teşvik politikaları üzerine bir çalışma yapılmalı ve Türkiye’ye entegrasyonu için somut adımlar atılmalıdır. Kadınların lojistik sektöründeki temsili artırılmalı, sektöre yönelik politikalar geliştirilerek kadınların sahada daha fazla yer alması sağlanmalıdır. Bu, yalnızca ekonomik kalkınma için değil, kadın-erkek eşitliği çerçevesinde, sektörün sürdürülebilir ve kapsayıcı bir şekilde gelişmesi için de büyük önem arz etmektedir.
Sonuç olarak, sektördeki kadın temsilinin hızla artan bir trend göstermesi kaçınılmazdır. Kadınların sektöre girmesiyle birlikte daha yenilikçi çözümler ortaya çıkmakta, problem çözme ve müşteri odaklı düşünme konusunda güçlü yeteneklere sahip kadınlarımızla lojistik firmaları daha verimli, çevre dostu ve müşteri odaklı hizmetler geliştirecektir. Üye firmalarımızdan sıklıkla kadın sürücü çalıştırmak istedikleri yönünde talepler almakta ve bu konuda, Bakanlığımız ile birlikte hareket ederek üzerimize düşeni yapmayı sürdüreceğiz
 
KADIN GENİŞ BAKIŞ AÇISI VE BİRLEŞTİRİCİ GÜCÜYLE YENİ DÖNEME DAMGA VURACAK 
Kadınlar lojistikte hangi alanlarda daha çok inisiyatif almalı? 
Gizem Gündüz Bora: Tüm dünyada olduğu gibi lojistik sektörü de birçok alanda köklü bir dönüşüm geçiriyor. Kombine taşımacılık, yapay zeka, blockchain ve yeşil lojistik gibi operasyonel kavramların detaylı bir şekilde incelenmesi, uygulanması ve raporlanması süreçlerinde kadınların geniş bakış açısı ve birleştirici gücü büyük bir öneme sahiptir. Bunun yanı sıra, kadın çalışanların ülkemiz lojistik sektöründe önemli bir oranda yer aldığını biliyoruz. Ancak, bu çalışanların karar verici ve kritik pozisyonlarda daha fazla yer alması gerektiğine inanıyoruz. Operasyon, satış, pazarlama gibi lojistiğin birçok farklı alanında gösterdikleri beceriyle kadınlar, C Level, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcısı gibi üst düzey pozisyonlarda da yeteneklerini ve inisiyatiflerini sergileyebilmelidirler. Bu noktada, kadınların bu tür pozisyonlara gelmesi için fırsatların yaratılması, desteklenmesi ve alan açılması gerektiği düşüncesindeyiz
 
Geleceğin lojistiğinde kadınların rolü nasıl olacak? Sektörde kadın gücü nasıl artırılabilir? 
Gizem Gündüz Bora: Gelecekte bizi bekleyen gelişmelerde, alternatif lojistik çözümleri sunmak kritik bir öneme sahip olacak. Bu çözümleri oluştururken iş gücünün, beyin gücünün ve hatta fiziki gücün en büyük desteğinin kadın lojistikçilerden sağlanacağına inanıyoruz. Bu doğrultuda, UND Kadın Çalışma Grubu olarak, birçok sivil toplum kuruluşunun odak grupları ve kadın çalışma gruplarıyla da temas halindeyiz.
Hayata geçirdiğimiz projelerle sektörü kadınlar için cazibe merkezi haline getirmeyi, kadın istihdam oranını artırarak nitelikli iş gücü kazanmayı hedefliyoruz. Bu hedef doğrultusunda, başta 'Kahraman Kadın Tır Sürücüleri Röportaj Serisi' olmak üzere, sektördeki ulusal ve uluslararası kadın çalışanlarını ön plana çıkardığımız röportajlarımıza devam ediyoruz.
Ayrıca, paydaşlarımızın ve çözüm ortaklarımızın destekleriyle UND Kadın Tır Sürücü Akademisi’ni kuruyoruz. Mesleğe hevesli ve niyeti olan 300’ün üzerinde kadınla temasa geçtik ve başvurular aldık. Bu başvurular arasında uygun belge ve niteliklere sahip olanlarla görüşmelerimize başladık. Akademimizin, kadınların tır sürücüsü olma sürecinde eğitimi ve istihdamı konusunda kritik bir rol üstleneceğini ve sektöre önemli bir katkı sağlayacağını biliyoruz. 
 
HER ALANDA ÖZEL TEŞVİKLERE İHTİYAÇ VAR 
Elif Nuhoğlu: Lojistik sektörü, küresel ekonominin bel kemiğini oluşturan en kritik alanlardan biridir. Bu noktada, kadınların sektöre girmesiyle birlikte daha yenilikçi çözümler ortaya çıkmaktadır. Kadınların lojistik sektöründeki rolü yalnızca sayı ile ölçülmemelidir; sektöre kazandırdıkları farklı perspektifler ve inovatif düşünme biçimleri de hesaba katılmalıdır. Kadın liderlerin sektöre katılması, liderlik tarzlarının çeşitlenmesine ve daha kapsayıcı iş ortamlarının oluşmasına yardımcı olmaktadır. Bu da 'kadın-erkek eşitliği' hususunda kazan-kazan durumu yaratacaktır.
Kadınların lojistik sektöründe başarılı olamayacağına dair yanlış algıların ortadan kaldırılması, başarılı kadın girişimcilerin hikayelerinin ön plana çıkarılması ve rol model kadın liderlerin medya aracılığıyla desteklenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu noktada, UND Kadın Çalışma Grubu, kadınların lojistik sektöründeki görünürlüğünü artırmak için büyük bir azim ve kararlılıkla çalışmalarına devam etmektedir.
Lojistik alanında kadınlara yönelik eğitim programları, sertifikalar ve staj imkanları sunulması, üniversitelerde ve meslek okullarında kız öğrencilere yönelik teşviklerin arttırılması gibi çalışmalar, sektörel kalkınma için kritik öneme sahiptir. Avrupa ve Türkiye’de şoför açığını kapatmak amacıyla kadın sürücülere özel teşvikler sağlanmakta ve bu çalışmaların sürdürülebilir olması gerekmektedir. Ayrıca, kadınlara yönelik güvenli çalışma ortamları oluşturulmalı ve ayrımcılığı önleyici politikalar uygulanmalıdır. Firmalar, kadın çalışanlara yönelik özel destek programları geliştirmeli ve kapsayıcı işe alım süreçleri uygulamalıdır.
Son olarak, UND Kadın Çalışma Grubu, kapsamı ve amacı doğrultusunda kadınlarımız için derneğimizin işbirliği yaptığı kamu kuruluşları, paydaşlar ve çözüm ortaklarıyla ulusal ve uluslararası düzeyde görüşmelerine ve çalışmalarına devam etmektedir. Bunlar arasında Uluslararası Karayolu Taşımacılar Birliği (IRU) ve yabancı ülkelerin ulaştırma alanında faaliyet gösteren UND muadili dernekleri örnek gösterilebilir.
Kadınların sektöre daha fazla kazandırılması ve profesyonellikleri doğrultusunda kendilerini geliştirmeleri, ortak bir mücadele gerektirir. Bu noktada, başta UND Yönetiminin verdiği destek ve UND Kadın Çalışma Grubu’nun kararlı duruşu çok kıymetlidir. Sektörde kadın çalışmaları yapan tüm kurumları, aktivistleri, federasyonları ve Türk kadınını ulusal ve uluslararası platformlarda temsil eden güçlü ve profesyonel kadınlarımızı kutluyorum. 
 

SEKTÖRLER VE LOJİSTİK

  • Otomotiv
  • Enerji
  • Gıda
  • Akaryakıt
  • Tekstil
  • Kimya
  • İnşaat
  • Lastik
  • İhracat