14 bin araca ADR uygunluk belgesi verildi
25/10/2019 - 15:40:00
Test, muayene ve belgelendirme işlemlerinin TSE tarafından yapılmaya başlanmasıyla hem ihracatın hem de yurt dışına tehlikeli madde taşımacılığının önü açıldı. Bugüne kadar 2015’ten sonra üretilen 14.000 araca ADR uygunluk belgesi verildiğini aktaran TSE Başkanı Prof. Dr. Adem Şahin,2005 tarihinden önce üretilen araçların uygunluk belgesi alması için son tarihin 31 Aralık olduğunu hatırlatarak, bugüne kadar 10.000 adet eski araç ve 5.900 adet eski tankın muayene işlemlerinin yapıldığını söyledi.
TSE’nin tehlikeli madde taşımacılığı kapsamında yürüttüğü çalışmalardan söz edebilir misiniz?
Ülkemiz, Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması’na (ADR) 22 Mart 2010 tarihinde taraf olmuştur. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Türk Standardları Enstitüsü arasında 6 Mart 2013’te tehlikeli maddelerin taşınması konusunda protokol imzalanması ile birlikte ülkemizde tehlikeli madde taşımacılığı konusunda yeni bir dönem başlamıştır. Bu protokol ile tehlikeli maddelerin karayolu (ADR), demiryolu (RID), havayolu (IATA-DGR, ICAO-TI), denizyolu (IMDG-CODE) taşımacılığı kapsamlarında, ambalaj, basınçlı kap, yük konteyneri, büyük paket, tank ve araçların belgelendirilmesi konusunda ülkemiz yetkili kuruluşu olarak TSE atanmıştır. Tehlikeli madde taşımacılığı konusunda TSE Ulaşım ve Lojistik Sistemleri Merkez Başkanlığı Tehlikeli Madde ve Kombine Taşımacılık Müdürlüğü kurulmuştur. Bu müdürlüğümüz tarafından gerekli altyapı çalışmaları tamamlanarak 1 Temmuz 2013 itibariyle ilgili uluslararası sözleşmeler kapsamında belgelendirme faaliyetlerine başlanmıştır. Müdürlüğümüz, ADR mevzuatının öngördüğü bütün alanlarda akreditasyon çalışmalarını tamamlayarak, Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından TS EN ISO 17020 standardından A tipi muayene kuruluşu olarak akredite edilmiştir. Tehlikeli Madde Taşımacılığı Mevzuatında yer alan ambalaj, IBC (Orta Boy Dökme Yük Konteyneri), Basınçlı Kap, Tank ve araçlara ilişkin tasarım onay, tip testleri ve muayene hizmetlerinin tamamı Enstitümüzce verilebilmektedir. Enstitümüzce tehlikeli madde mevzuatında yer alan ambalaj, basınçlı kap, IBC ve tanklar için tasarım tip onay sertifikası, üretim ve üretim yeri uygunluk sertifikası düzenlenmektedir. Ayrıca üretilen her bir araç, tank ve IBC’nin ilk, ara, periyodik ve istisnai muayeneleri de Enstitümüzce yapılarak sertifikalandırılmaktadır.
BELGELENDİRME İŞLEMLERİ HIZLA DEVAM EDİYOR
Bugüne kadar hangi alanlarda kaç belge verildi?
Enstitümüzce yapılan çalışmalar sonucunda günümüze kadar 90 adet firmamıza toplamda 273 adet tank, ambalaj, IBC, basınçlı kap tasarım-tip onay belgeleri verilmiştir. Tehlikeli madde taşımacılığı kapsamında toplam 18 ilde 30 adet muayene merkezinde Enstitümüz uzmanlarınca tank muayene ve araç incelemeleri yapılmakta, ayrıca 34 ilde Araç Kontrol Merkezinde araç incelemeleri yürütülmektedir. Tehlikeli Malların Karayolunda Taşınması Hakkındaki Yönetmeliğe göre 1 Ocak 2015 tarihinden sonra imal edilen bütün araç ve üstyapıların ADR’ye uyumlu olması gerekmektedir. Bu tarihten sonra imali yapılmış tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan araçların ADR Bölüm 9’da tanımlanan “ADR Araç Uygunluk Belgesi” alması zorunludur. Bugüne kadar yaklaşık 14.000 araca ADR uygunluk belgesi verilmiştir. Bu araçların periyodik muayeneleri dâhil yaklaşık 45.000 adet muayene işlemi gerçekleştirilmiştir. Bu araçlara ait tankların, ilk, ara, periyodik ve istisnai muayene dâhil yaklaşık 17.000 adet muayene işlemi gerçekleştirilmiştir. 1 Ocak 2015 tarihinden önce imal edilen araç ve üstyapıların uyması gereken kurallar ise Enstitümüz uzmanlarınca 52 adet rafineri ve dolum tesisinde yürütülen Durum Tespit Belgelendirmesi sonucunda kayıt altına alınan 29.000 adet araçtan elde edilen veriler ışığında Bakanlıkça hazırlanan Yönerge ile belirlenmiştir. Bu Yönergede belirtilen kriterlere göre Enstitümüzce 1 Ocak 2015 tarihi öncesi imal edilen araçlara “Taşıt Uygunluk Belgesi” düzenlenmektedir. Tehlikeli Malların Karayolunda Taşınması Hakkındaki Yönetmeliğe göre 31 Aralık 2019 tarihine kadar tehlikeli madde taşıyan bütün araçların muayene ve incelemeleri tamamlaması öngörülmüştür. Bugüne kadar 10.000 adet eski araç ve 5.900 adet eski tankın muayenesi yapılmıştır.
Test, muayene ve belgelendirme işlemlerinin TSE tarafından yapılmaya başlanması nasıl kazanımlar sağladı?
Tehlikeli madde taşımacılığında ülkemiz başarılı bir süreç geçirerek, yurt dışı örneklerine kıyasla hızlı bir geçiş süreci ile uygulamaya başlamıştır. Burada özellikle Bakanlığın ADR zorunluluğuna geçilmeden önce gerekli belgelendirme kuruluşunu belirlemesi ve kademeli olarak geçiş süreci uygulaması etkili olmuştur. Gelinen süreçte mevzuatta tanımlı bütün ekipmanların belgelendirme işlemleri gerçekleştirilerek, üreticinin yabancı belgelendirme kuruluşları ile çalışma zorunluluğu ortadan kaldırılmış, yaygın Muayene Merkezi ve TSE Araç Kontrol Merkezi (AKM) ağı ile kullanıcılara hizmet verilerek süreç hızlandırılmıştır.
Sanayicilerimiz üretmiş oldukları tankerleri TSE’den aldıkları tasarım-tip onay belgeleri ile birlikte ADR’ye taraf olan ülkelere ihracat yapabilmektedir. Ayrıca Enstitümüzce belgeli ekipman ve araçlarla yurt dışına tehlikeli madde taşıması işlemleri yapılmaktadır.
MUAYENE MERKEZİ SAYISI ARTTIRILACAK
TSE’nin, tehlikeli madde taşımacılığı kapsamında gündeminde başka projeler var mı?
Tehlikeli Malların Karayolunda Taşınması Hakkındaki Yönetmelikte 31 Aralık 2019 tarihine kadar tehlikeli madde taşıyan bütün araçların muayene ve incelemelerin tamamlaması öngörülmüştür. Ülkemiz için gayet iyi giden bu geçiş sürecinin Bakanlığımız ve sektörle koordineli çalışmaya devam ederek sorunsuz bir şekilde tamamlanması için çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Bu kapsamda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca yetkilendirilen muayene merkezleri sayısının özellikle İstanbul Avrupa, Trakya ve Doğu illerimizde artırılması, bu merkezlerde çalışan Enstitümüz uzmanlarının sayı ve niteliklerinin artırılması kısa vadeli hedeflerimiz arasındadır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge gereği taşınabilir basınçlı kaplar kapsamında yurtdışı kuruluşlarca verilen onayların Enstitümüzce yenilenmesi ile basınçlı kap dolum tesislerince tüp muayenelerinin yapılabilmesi için gerekli olan “Kurum İçi Muayene Merkezi” belgelendirme işlemlerinin yapılmasına Ekim 2019 itibari ile başlanmıştır. LPG taşımacılığında kullanılacak sarnıç vagonlar ile aşındırıcı kimyasalların taşınmasında kullanılan tanklara tasarım tip onayının verilerek bu alanda ülkemizin dışa bağımlılığının ortadan kaldırılması için üreticilerimizle çalışmalarımız devam etmektedir.
Tehlikeli madde taşımacılığında faaliyet gösteren ekipman imalatçıları, nakliyeciler, tehlikeli madde elleçleyenler ile bu maddelerin üretiminde yer alan kuruluşların yetkin personel ihtiyacının karşılanması için Enstitümüzce eğitimler düzenlenmekte, bu eğitimlerin kapsamı ve sıklığı artırılacaktır. Tehlikeli madde taşımacılığına ilişkin uluslararası anlaşmalara ilişkin yurtdışında bulunan teknik komitelere Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı koordinesinde Enstitümüz uzmanlarınca katılım sağlanarak teknik düzenleme taslaklarına görüş verilmekte, uluslararası teknik mevzuat değiştirilmeden önce önlem alınmakta, değişikliklerle ilgili sektörümüz bilgilendirilmektedir. Bu kapsamdaki faaliyetlerimizin etkinliğinin artırılabilmesi için çalışmalarımız devam etmektedir.
Tehlikeli madde taşımacılığında lojistik şirketlerinin sorumlulukları neler?
Tehlikeli madde taşımacılığı sektöründe faaliyet gösteren firmalarımızın, söz konusu mevzuatın bizim daha sağlıklı ve güvenli bir çevrede yaşamamız için hazırlandığı bilinciyle hareket etmeleri önem arz etmektedir. Mevzuatta belirtilen belgeleri bulunmayan veya belge geçerlilik tarihleri dolmuş ekipmanlarla taşımacılık yapan firmalarımız dolum aşamasında veya ihracatta sıkıntı yaşamaktadırlar. Mevzuatta belirtilen geçerlilik tarihleri ile ilgili Enstitümüz tarafından düzenlenen toplantılar, internet sitemizden yaptığımız duyurular ve kısa mesajlar ile düzenli olarak bilgilendirme yapılmaktadır. Lojistik sektörümüzde faaliyet gösteren firmalarımızın Bakanlıkça yayımlanan yönetmelikte belirtilen geçiş tarihlerine hassasiyet göstermesi, son günü beklemeden mevzuatın öngördüğü belgeleri almak için www.tse.org.tr adresinden online olarak Enstitümüze başvurularını yapmaları gerekmektedir. Tehlikeli madde taşımacılığı sorumluluk isteyen bir faaliyettir ve bu zor görevi yürüten sektörün Enstitümüzü bir itici güç, paydaş olarak görerek çalışmalarını sürdürmesi bizim için önemli bir motivasyon kaynağıdır.