Trafikte üflemeye zorlanamaz!

ANKARA Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve Adli Bilimciler Derneği Başkanı Prof. Dr. Hamit Hancı, Ulaşım ve Trafik Güvenliği Dergisi’ndeki makalesinde mevzuatta bir boşluk olduğunu ve polisin sürücünün rızası olmadan nefes ve kan yoluyla alkol testi yaptıramayacağını belirtti. Alkol muayenesinin bir ‘muayene’ olduğunu belirten Hancı, “CMK’nın yürürlükteki ilgili maddelerine göre sürücülere yaralamalı ve ölümlü kazalar hariç kişinin rızası olmadan alkol tespiti ve muayenesi yapılması mümkün değildir” diye yazdı. Hancı’nın büyük yankı uyandıran bu yazısının ardından Emniyet Genel Müdürdüğü, alkol muayenesini yaptıracaklarını, buna direnenler hakkında ise cezai işlem yapacaklarını açıklaması tartışma yarattı.

Sürücü zorlanamaz

Emniyet Genel Müdürlüğü’nün açıklamasını değerlendiren İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dal Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Alkan, “Trafik polisi ya da jandarma aracı durdurabilir ama alkol muayenesi için kişileri zorlayamaz. Emniyetin bu zorlarız açıklaması hukuka aykırıdır” dedi. Kanunda bu noktadaki hukuki noksanlığa dikkat çeken Alkan, “Bir noktada polis de işini yapmak zorunda bunu önleyebilmek için hukuki düzenleme gerekiyor. Kişi alkol için testi kabul etmiyorsa, üflemiyorsa zorla üfletme hakkı yok. Emniyet benim zorla bunu yaptırma hakkım var diyor ve yanlış bir yorum da bulunuyor. Muhtemelen bunu problem azalsın diye söyledi. Polis alkollü araç kullanan kişiyi durdurduğunda alkol testi yaptırır kişi bunu kabul etmezse sağlık kuruluşuna gönderir. Türkiye’de kişi bunları kabul etmezse polis bu kez ‘görevli memura mukavemetten’ işlem yapıyor. Sorunu böyle çözüyor” diye anlattı. Yurtdışındaki işleyiş hakkında da bilgi veren Alkan, “Yurtdışında kişiler ehliyet alırken ‘araba sürerken seni durdurduğumda alkollü olup olmadığını anlamaya çalıştığımda buna uyum göstermezsen ehliyetini alırım diye

taahhüt imzalatıyor. Olay burada bitiyor. Türkiye’de de böyle bir düzenleme yapılabilir” dedi. Alkan kanundaki bu boşluğun düzeltilmesi için TBMM’nin bir an önce toplanarak kanunu yeniden düzenlemesi gerektiğini vurguladı.

Tutarsızlık var

Trafik öğretmeni ve eski trafik bilirkişisi Hasan Tavusbay da alkollü araç kullanan kişinin kesinlikle trafikten men edilmesi gerektiğini belirterek, “Kişi alkol ölçümü sırasında problem çıkarıyorsa burada polisin zor kullanma yetkisi devreye girer. Bunun için polis, durumu savcılığa bildirir ve savcılık talimat verdikten sonra tabii ki zor kullanabilir. Araç bağlanır, kişi trafikten men edilir ve ehliyetine el konulur” dedi. Kanunda bir tutarsızlık olduğunun ortada olduğunu söyleyen Tavusbay, polis ya da jandarmanın araç sürücülerine zorla üfleme yaptırma hakkının olmadığını söyledi.