55 Afrika ülkesinin barındırdığı 1 milyarlık nüfus, üreten ekonomiler için alternatif pazar olarak cazibesini artırdı. Son 10 senede ticaret hacmini 20 milyar dolara çıkaran Türkiye'nin yeni hedefi 50 milyar dolar. Özellikle KOBİ'ler için cazip fırsatlar sunan kıtada başarılı olmanın yollarını DEİK Türk-Afrika İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Tamer Taşkın, DÜNYA'ya anlattı. Taşkın, "Bankacılık ve lojistik eksikliği giderilirse, bir trilyon dolarlık ticaret hacminde ihracat hacmini 50 milyar dolara çıkarmak mümkün" dedi.

Endüstriyel yağ ve kimyasal ürün şirketi Petrofer -ürkiye'nin başkanı olan Tamer Taşkın, izlediği pazarlama stratejisiyle Afrika ve Ortadoğu'da 40 ülkeye mal satmayı başardı. Sanayinin olmadığı bölgelerde endüstriyel yağ satmayı nasıl başardınız sorusuna ise Taşkın, "Müşterilerime elemanlarımı göndermek yerine ben gidiyorum. Bazen eşimle birlikte gidiyorum ve ülkelerine değer verdiğimi gösteriyorum. Çünkü Afrika bunu istiyor" cevabını verdi. Yılardır Ortadoğu ve Afrika'da gitmediği ülke kalmadığını söyleyen Taşkın'ın Afrika'da iş yapmayı düşünen işadamlarına bazı tavsiyeleri var.

Afrika'da madencilikten, gıdaya inşaattan enerjiye her alanda fırsat var

Afrika kıtasını çok gezen biri olarak, kıtaya haksızlık yapıldığını düşünüyor musunuz?

Haklısınız Afrika ile ilgili negatif bilgi çok fazla. Fakat bugün yurtdışında Türkiye ile ilgili haberleri izleseniz Türkiye'ye gelmek istemezsiniz. Kötü olayları bütün kıtaya yaymak çok büyük haksızlık. Afrika'nın bir tek sorunu var. O da imaj. Kim yapıyor bunu beyaz adam. Çünkü senin gitmeni istemiyor. Türk yatırımcı Afrika'nın zor bir pazar olduğunu düşündüğü için gitmiyordu. Şimdi Avrupa'da işler düşünce Afrika'ya gitmeye

başladı ve şimdi de ben niye buraya daha erken gelmedim diyor.

Ticaretin büyümesi için atılması gereken yeni adımlar var mı?

Dış işleri Bakanlığı, Afrika'da açtığı büyükelçiliklerle, Türk Hava Yolları da Afrika'da birçok ülkeye sefer koymakla başarıya imza attı. Fakat aynı başarı ticaret ateşelerinde sağlanamadı. Ticaret ateşesi üç senede bir değişiyor. Benim satış elemanlarım iki senede bir değişse ben batarım. Bu nedenle yerel insanları ticaret ateşesi yapmak daha doğru lacak. Lisanı, kültürü bilen bir insan o görevde emekli olana kadar da çalışabilir.

Siz şirketinizde bu yöntemi mi izliyorsunuz?

Son Katar ziyaretimden sonra bir Hintli'yi işe almaya karar verdim. Çünkü Katar'dan  Suudi Arabistan'a kadar şirketlerin icra kurulundan alt çalışanına kadar hep Hintli. Bu bölgelerde aynı kabileden olmak çok önemli. İstanbul'da bin 500 Afrikalı öğrenci, İzmir'de 150, Ankara'da 100 öğrenci üniversitelerimizde okuyor. İş yapmayı planlıyorsan bu insanları bulup staj yaptır. Ve bu insanları alarak Afrika'ya git.Üniversite ve  TK'lar bu öğrencileri organize etmeli diye düşünüyorum.

Afrika'da heyet ziyaretleri mi, bireysel geziler mi daha önemli?

Afrika'da ticaret çok kolay. Afrika bol izahtan anlar. Ben madeni yağ satıyorum. Afrika'ya gittiğimde havaalanından otele gidene kadar benzin istasyonlarından 4-5 ithalatçının adresini alıyorum. Ertesi gün bütün gün beni gezdirmesi için 50 dolar isteyen taksiciye 60 dolar veriyorum ve telefonunu kullanacağım diyorum. Aldığım insanların adreslerini ve telefonlarını şoföre vererek aramasını rica ediyorum. Bir gün içinde bütün ziyaretlerimi yapıyorum ve dönüyorum. Afrika'da iş yapmak bu kadar basit. Çünkü ithalatçı zaten dört beş kişi. Bir ticaret heyetiyle de gitmek çok güzel bir şey fakat bu şekilde iş anlaşması yapmak zor.

Hükümete, STK'lara düşen görevlerhakkında neler söylenebilir?

En önemlisi Afrika'nın imajını kötü göstermesinler. 1 trilyon dolarlık Afrika'nın dış ticaretinde Türkiye'nin payı 20 milyar dolarda. 4 milyar dolardan 20 milyar dolara büyükelçilik yokken geldi. 20'den 100 milyar dolara gitmesi çok daha rahat olur. Çin malının imajı Afrika kıtasında sıfır fakat finans güçleri var. Kabul edin etmeyin Türk malı Avrupa kalitesinde ve yüzde 15 daha ucuz' inancı var. Böyle bir avantajımız var. THY'nin hatları artırılıp bankacılık sisteminin oluşması lazım. Direkt Afrika'ya deniz hatları açılmalı. Benim malım İspanya'dan Afrika'ya gidiyor. Afrika'da bankalarımızın olmaması, paraların Avrupa Bankaları üzerinden gelmesi ayrı bir engel olarak karşımıza çıkıyor. Alınan yüksek komisyonlar Türk mallarını boşu boşuna pahalı yapıyor. Fransız banka Kamerun için yüzde 5 komisyon alıyor, benim karım o kadar zaten. Hükümet, tarife dışı engellerle beni öldüren işleri çözsün. Ticaret hacmimizi 20 milyar dolardan 50 ve 100 milyar dolara fırlatmanın önündeki en büyük engel, Türkiye'nin Afrika ülkelerinin çoğuyla ikili ticari antlaşmalarının olmaması. Afrika'da Türklere büyük saygı var. Türk malları daha kaliteli ve ekonomiktir anlayışı var fakat bu avantaj yüksek gümrük duvarlarıyla çökertiliyor.

Türk girişimciler ve firmalar için Afrika'da ne tür yatırımlar daha cazip?

Afrika finansınla gel diyor. Türk bankaların Türklerin yatırımlarını kredilendirmesi lazım. Afrika'da bugüne kadarki projeler 30 milyar doları geçti. Türklerin yatırımları da 1.5 milyar doları aştı.Yer altı zenginliklerinin olduğu son yıllarda petrolün ve

doğalgazın çıktığı, tarım olarak da kahvenin, kakaonun pamuğun, susamın, keresteciliğin olduğu Afrika da, G. Afrika Cumhuriyeti hariç çok üretim yokve her şey ithal ediliyor. Balıkçılık çok önemli sektörlerden biri olmasına rağmen gelişmedi. Özellikle gıda sorunuyla mücadele çerçevesinde tarımsal üretim alanında bir devrim gerçekleştirmesi gereken Afrika'nın tarımsal üretim ve ekipman alanlarında ihtiyaç duyduğu teknoloji transferini Türkiye'den sağlanması mümkün. Afrika'nın bütünü için altyapı ve üstyapı inşaatı başta olmak üzere enerji, telekomünikasyon ve liman işletmeciliği gibi alanlarda Türk firmalarına yönelik yatırım olanakları var.

(Dünya) Murat ERDOĞAN