Lojistik merkezler; farklı işletici ve taşıyıcılarla ulusal ve uluslararası, yük taşımacılığı, dağıtımı, depolama ve diğer tüm hizmetlerin yapıldığı alan olarak tanımlanıyor. Karayolu, demiryolu, denizyolu ve yerine göre havayolu erişimi ile kombine taşımacılık imkanlarının olduğu depolama ve ulaştırma hizmetlerinin birlikte sunulduğu lojistik merkezlerin önemi hem yurtiçi hem de yurtdışında önemli açılımlar sağlayan Türk lojistik sektörü açısından gittikçe atıyor. Türkiye’de, kent merkezi içinde kalmış olan yük garlarının, Avrupa ülkelerinde olduğu gibi etkin karayolu ulaşımı olan ve müşteriler tarafından tercih edilebilir bir alanda, yük lojistik ihtiyaçlarına cevap verebilecek özellikte, teknolojik ve ekonomik gelişmelere uygun, modern bir şekilde oluşturulması için TCDD tarafından 16 ayrı bölgede çalışma yürütülüyor.

Lojistik merkezin tanımı: Lojistik ve taşımacılık şirketleri ile ilgili resmi kurumların içinde yer aldığı, her türlü ulaştırma moduna (karayolu, demiryolu, havayolu, denizyolu vb.) etkin bağlantıları olan, depolama, bakım-onarım, yükleme-boşaltma, elleçleme, tartı, yükleri bölme, birleştirme, paketleme v.b. faaliyetlerini gerçekleştirme imkanları olan ve taşıma modları arasında düşük maliyetli, hızlı, güvenli, aktarma alan ve donanımlarına sahip bölgelerdir.

Lojistik merkezlerin kurulma amacı: Lojistik merkezlerin tüm ulaşım sistemlerine, bulunduğu bölgeye, uluslararası ulaşım koridorlarına da büyük faydaları vardır. Lojistik merkezler bulunduğu şehrin ekonomik ve sosyal gelişimine katkıda bulunduğu gibi kent trafiğine de rahat bir nefes aldırmakta, kent merkezi içinde kalmış olan yük garlarının; Avrupa ülkelerinde olduğu gibi, etkin karayolu ulaşımı olan ve müşteriler tarafından tercih edilebilir bir alanda, yük lojistik ihtiyaçlarına cevap verebilecek özellikte, teknolojik ve ekonomik gelişmelere uygun, modern bir şekilde kurulması mümkün olmaktadır. Modern yük taşımacılığının kalbi olarak görülen, diğer ulaşım sistemleri ile entegre olarak kombine taşımacılığı geliştiren lojistik merkezler, yük taşımacılığında bir dönüm noktasıdır. Uluslar arası ulaşım koridorunda daha etkin olma yönünde de önemli katkılar sağlamaktadır.

Lojistik merkezleri neler sağlayacak:

• ·         Türk lojistik sektörüne yıllık 10 milyon ton ilave taşıma imkanı
• ·         Karayolu-demiryolu-denizyolu entegrasyonu
• ·         Ticaret imkanı sağlanması
• ·         Trafik sıkışıklığının azaltılması
• ·         Ekonomi sektöründe büyümenin teşvik edilmesi
• ·         İş imkanları ve işe erişim sağlanması
• ·         Çevre düzenlemesi ve korunması
• ·         Arazilerin iyi bir şekilde kullanılması
• ·         Çevrenin yeşillendirilmesi ve doğal kaynakların korunması

Türkiye’de lojistik merkez kurulması projesi ne zaman başladı: TCDD’de tüm sistemlerin entegre olduğu, yük taşımacılığı ile ilgili tüm hizmetlerin en iyi şekilde verildiği, müşterilerin idari, teknik, sosyal, tüm ihtiyaçlarının karşılanabildiği yük merkezlerinin belli noktalarda oluşturulması, taşımaların ve taşıma kalitesinin arttırılması dolayısı ile müşteri memnuniyetinin sağlanması bakımından 2006 yılında lojistik merkezlerin kurulması çalışmalarını başlattı. 

Kaç tane lojistik merkez kurulacak: 16

Lojistik merkezler nerelere kurulacak: Karayolu, demiryolu, denizyolu ve yerine göre havayolu erişimi ile kombine taşımacılık imkanlarının olduğu depolama ve ulaştırma hizmetlerinin birlikte sunulduğu lojistik merkezlerin önemi gün geçtikçe artmaktadır. TCDD farklı ölçeklerde 16 noktada benzer tesisler kurmayı planlıyor. Bu merkezler; İstanbul (Halkalı/Yeşilbayır), İzmit (Köseköy), Samsun (Gelemen), Eskişehir (Hasanbey), Kayseri (Boğazköprü), Balıkesir (Gökköy), Mersin (Yenice), Uşak, Erzurum (Palandöken), Konya (Kayacık), Denizli (Kaklık), Bilecik (Bozüyük), Kahramanmaraş (Türkoğlu), Mardin, Kars, Sivas lojistik merkezleridir.

Planlanan lojistik merkezlerle beraber 2023 hedefleri içerisinde; Türkiye’nin coğrafi, tarihsel ve kültürel ihtiyaçlarına cevap verebilecek ölçüt ve büyüklüklerde İstanbul, Mersin, İzmir ve Samsun’da özel sektör işbirliğiyle 2-4 milyon metrekare büyüklüğünde “Küresel Lojistik Merkezler” kurulması planlanmaktadır.

Kurulacak lojistik merkezler hangi coğrafik özelliklere ve stratejiye göre konumlandırıldı: Yapılması planlanan 16 adet lojistik merkeze bakıldığında ülkemizin her bölgesinde,  öncelikle organize sanayi bölgeleriyle bağlantılı olarak, yük taşıma potansiyelinin yoğun olduğu bölgelerde yapıldığı görülmektedir. Lojistik ve taşımacılık şirketleri ile ilgili resmi kurumların içinde yer aldığı, her türlü ulaştırma moduna etkin bağlantıları olan, depolama, bakım-onarım, yükleme-boşaltma, elleçleme, tartı, yükleri bölme, birleştirme, paketleme v.b. faaliyetlerini gerçekleştirme imkanları olan ve taşıma modları arasında düşük maliyetli, hızlı, güvenli, aktarma alan ve donanımlarına sahip bölgelerdir.

Tamamlanan lojistik merkez sayısı: Samsun (Gelemen), Halkalı, Uşak işletmeye açılmış, Denizli (Kaklık), İzmit (Köseköy), Eskişehir (Hasanbey), Kayseri (Boğazköprü)  inşaat çalışmalarının 1. etabı tamamlandı. Eskişehir (Hasanbey)’in 2. Etap işleri ile Erzurum (Palandöken)’in 1. etap ve Balıkesir (Gökköy)’ün tamamının inşaat işlerine başlandı. Diğer lojistik merkezlerle ilgili çalışmalar devam ediyor.

Lojistik merkezlerin tümü ne zaman faaliyete alınacak: 2019

Lojistik merkez projelerinde özel sektör nasıl yer alacak: Türkiye’de bu merkezlerin; demiryolu çekirdek ağı olarak değerlendirilen tren teşkil, manevra ve yükleme boşaltma alanları ile demiryolu taşımacılığı için zorunlu tesisler TCDD tarafından, depo, antrepo sosyal ve ticari tesisler ile diğer lojistik alanların özel sektör tarafından yapılması planlanmaktadır.

Lojistik merkez projelerine lojistik ve taşımacılık sistemi nasıl katkı sağlayacak: Lojistik merkezler faaliyete alındıklarında; yük taşımacılığı ile ilgili hizmetlerin en iyi şekilde verilmesi, müşterilerin idari, teknik ve sosyal tüm ihtiyaçlarının karşılanabilmesi, taşımaların ve taşıma kalitesinin artırılarak müşteri memnuniyetinin sağlanmasının yanı sıra bulundukları bölgenin ticari potansiyeline,  ekonomik, sosyal, kültürel gelişimine önemli katkıda bulunacak.

TCDD’nin lojistik merkez dışında yük taşımacılığında 2023 hedefi nedir: Türkiye yük taşımacılığında demiryolu sektör payının göreceli olarak artırılarak seviyesine ulaştırılması 2023 yılı hedeflerinden biridir. Bu kapsamda hedeflenen yeni YHT hatları yapımlarının tamamlanarak yolcu taşımacılığının bu hatlara kaydırılması, mevcut konvansiyonel hatların bakım, onarım, yenileme projelerinin tamamlanması, elektrikli, sinyalli hale getirilmesi ve bu şekilde kapasite artışlarının sağlanarak yük taşımalarına tahsis edilmesi ayrıca yeni yapılacak çift hatlar yeni teknolojili çeken çekilen araçlarla taşımalarda verimlilik ve kalite artırılarak müşteri memnuniyetinin sağlanması sonrasında demiryolunda taşınan yük miktarında artış sağlanacaktır.

Bu amaçla; TCDD tarafından lojistik merkezler, iltisak hatları, Marmaray, Kars –Tiflis-Bakü, Kars-Nahçivan-İran, Nusaybin-Musul-Basra Demiryolu Projesi, Van Gölü Feribot Geçişi, Kavkaz-Samsun ve Derince- Tekirdağ, Bandırma-Tekirdağ Feribot Projesi v.b. projelerin yapım çalışmaları sürdürülmektedir.

Kaynak: TCDD