Türkiye’de tehlikeli ve kimyevi madde taşımacılığı denizyolunda IMO/İMDG, havayolu IATA/DGR, karayolu ise ADR’ye göre düzenlenen yönetmeliklere göre yürütülüyor, ancak demiryoluna yönelik her hangi bir ulusal düzenleme bulunmuyor. Tehlikeli maddelerin demiryolu ile taşınmasında, TCDD Genel Müdürlüğü’nün kendi personeli ile ilgili bir “iç emri” olan “Tehlikeli Maddelerin Demiryolu İle Taşınması, Yükletilmesi, Boşaltılması Ve Depolanmasına Ait 505 Numaralı Genel Emir” kurallarına göre işlemler yapılıyor. 505 Numaralı Emir’de açıklanmayan hususlarda ise Uluslararası Demiryolu Taşımalarına İlişkin Sözleşme’nin (COTIF) bir eki olan Tehlikeli Maddelerin Demiryolu İle Taşınmasına İlişkin Uluslararası Yönetmelik’teki (RID) hükümler geçerli oluyor. Bu alanda yaşanan eksikliği gidermek için harekete geçen Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğü (TMKT) tehlikeli maddelerin demiryolu ile taşınmasına yönelik bir yönetmelik taslağı hazırladı. Ocak ayında konu ile ilgili tüm paydaşların görüşlerine sunulan Tehlikeli Maddelerin Demiryolu ile Taşınması Hakkında Yönetmelik Taslağı, yürürlüğe konulmak üzere Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na sunuldu. Türkiye’nin tüm kamu kurumlarını, lojistik ve taşımacılık şirketlerini, araç, konteyner, ekipman üreten sanayi kuruluşlarını, tehlikeli madde üreticilerini, ithalat, ihracatçıları ve tehlikeli maddeler ile yakın veya uzak olan tüm kesimleri ilgilendiren bu yeni düzenlemeyle birlikte demiryolu taşımaları da ulusal ve uluslararası standartlara kavuşacak.

YÖNETMELİK BİRAN ÖNCE ÇIKARILMALI

Yeni düzenlemenin kombine taşımacılık sistemi için de önemli olduğunu vurgulayan Demiryolu Taşımacılığı Derneği Genel Müdürü Yaşar Rota, şunları aktarıyor: “Türkiye bugün itibariyle  ‘tehlikeli madde taşımacılığı’ sorunu ile karşı karşıyadır. Özellikle de kombine taşımacılık sistemine geçilecek bu dönemde, tehlikeli durum daha da atacak ve önemli risk oluşturacaktır. Kombine taşımacılık zincirinde, taşımalar için ana aks denizyolu ve demiryolu olacaktır. Kılcal taşımalar için de karayolu taşımacılığı kullanılacaktır. Bu nedenle Tehlikeli Maddelerin Demiryolu ile Taşınması Hakkında Yönetmelik biran önce yürürlüğe girmelidir. Ayrıca demiryolu ve denizyolu taşımacılığında, karayolu ile gelecek yüklerin, uluslararası koşulları taşıma mecburiyeti bulunmaktadır. Dolayısıyla ulusal ve uluslararası taşıma zinciri de tamamlanamayacaktır”

Demiryollarının serbestleşmesine dair yürütülmekte olan mevzuat çalışmalarının neticelenmesiyle tehlikeli madde taşımacılığında demiryolunun payının artacağına dikkat çeken Rota, şunları aktarıyor: “Diğer modlarda uzmanlaşmış firmalar ve kişiler, bu konuda gelişim sağlayacaktır. Büyük firmaların güvenli ve daha düşük maliyetler ile lojistik faaliyetlerde bulunmasına imkan verecektir. Bu imkanlar bugün için verimli olmayan bazı bölgelerdeki yatırımları verimli hale getirecek ve üretimin ülkemizin kısıtlı bölgelerinden, her yerine dağılmasını sağlayacaktır. Ayrıca tehlikeli madde lojistiği genellikle büyük üretimler, endüstriyel tarım faaliyetleri ve önemli katma değeri olan ürünlerin üretiminde ya da uygulamasında kullanılmaktadır. Ülkemizde daha güvenli, daha emniyetli ve daha verimli lojistik için önemli bir eşikte bulunuyoruz. Bu yönetmelik Türkiye’nin işini kolaylaştıracaktır.”