1989 yılından bu yana endüstriyel soğutma alanında faaliyet gösteren Frigo Mekanik A.Ş., lojistik, gıda, kimya, turizm, spor ve eğlence sektörlerine hizmet sunuyor. 30’u mühendis olmak üzere 100’ün üzerinde çalışanıyla her türlü endüstriyel soğutma sistemi projelendirme ihtiyacını karşılayabilecek kapasiteye sahip olduklarının altını çizen Frigo Mekanik A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Levent Aydın, “İhtiyaçlar doğrultusunda projeler oluşturmakta, ekipmanların temini veya üretimini ve sahada montajlarını yapmakta, tesisi işletmeye almakta, akabinde de servis hizmetleri vermekteyiz. Yani kısaca anahtar teslimi soğutma sistemleri kurmaktayız. Türkiye ve bazı yurtdışı pazarda konusunda lider firma hüviyetini kazanmış durumdayız” diyor. Her yıl 100’ün üzerinde projeyi devreye aldıklarını vurgulayan Aydın, ‘Yaşam Boyu Maliyet’ avantajı olan projeler dizayn ettiklerini söylüyor. Soğutma ihtiyacı bulunmayan kuru gıda, bakliyat gibi bazı gıda ürünleri dışındaki tüm depolama tesislerinde, soğutmanın tesisin kalbi gibi olduğunu vurgulayan Aydın, doğru projelendirilen bir soğutma sisteminin firmaların enerji harcamalarını %40’a varan oranda düşürdüğünün altını çiziyor.

Gıda sektörüne ne tür çözümler sunuyorsunuz?

Firma kültürünün oluşması, tecrübe ve bilgi birikiminin sağlanması uzun süreçler alıyor. Yaklaşık 30 yıla varan geçmişi ile Frigo Mekanik A.Ş. bu bilgi birikimini sağlamış bir firma. Bünyemizde 20 yılını tamamlamış mühendislerimiz mevcuttur. Ekibimiz, endüstriyel soğutma sektöründe dünyadaki gelişmeleri takip etmekte, ülkemizde ve dünyadaki seminer, konferans ve fuarları izlemektedirler. Bu birikimimiz gıda sektöründeki müşterilerimizin ihtiyaçları için kullanılıyor. Endüstriyel bir gıda tesisinde, işimizin birinci aşaması müşteri ihtiyaçları doğrultusundaki mühendislik çözümlerinin ortaya konmasıdır. Projeler oluşturulurken ilk yatırım maliyeti, enerji verimliliği, çevre duyarlığı, işletme kolaylığı, bakım maliyetleri gibi farklı kriterler göz önünde tutulmakta ve “Yaşam Boyu Maliyet’inin avantajlı olduğu projeler dizayn edilmektedir. 

YILDA 100’ÜN ÜZERİNDE PROJEYE İMZA ATIYOR

Gıda sektöründe kaç firma sizin uygulamalarınızı kullanıyor? Çözüm ortağı olduğunuz projelerden söz eder misiniz?

Beyaz et, dondurma, muz, patates-soğan, kırmızı et, gazlı içecek, deniz ürünleri, unlu mamuller ve donmuş ürünler konusunda sektör lideri birçok firmaya hizmet verdiğimizi ifade edebilirim. Her yıl gıda konusunda 100’ün üzerinde proje tamamlamaktayız. Dolayısıyla her geçen gün referanslarımız artıyor. Son 5 yıl içinde yurtdışı taahhütlerimiz de artmaktadır. Özellikle de geçtiğimiz 2 yıl içinde Suudi Arabistan’da hurma tesisi, Libya’da muz tesisi, Azerbaycan’da tavuk, soğan ve meyve tesisleri, Rusya’da patates tesisi tamamladığımız projelerdendir.

Bu yıl içinde gıda üreticilerine yönelik piyasaya sunduğunuz ya da lanse edeceğiniz yenilikleriniz var mı?

Dünyada enerji verimliliğinin ve çevre duyarlılığının her geçen gün önemi artırıyor. Bu nedenle yapay soğutucu akışkanlardan kaçıp atmosferde doğal olarak bulunan ve çevreye zarar vermeyen amonyak ve karbondioksit gazının soğutucu akışkan olarak kullanılması gün geçtikçe artıyor. Frigo Mekanik A.Ş. karbondioksit konusunda kendi bünyesinde bir test laboratuvarı oluşturmuş ve doğal bir akışkan olarak karbondioksiti soğutma tesislerinde kullanmaya başlamıştır. İstanbul’da bulunan ve donmuş unlu mamuller muhafazasına yönelik endüstriyel bir tesis, karbondioksit soğutucu akışkan kullanılarak tamamlanmış ve işletmeye alınmıştır.

EN BÜYÜK GİDER KALEMİ ENERJİ MALİYETİ

Sunduğunuz çözümlerinizle gıda sanayicilerine hangi avantajları sunuyorsunuz? Sizi rakiplerinizden ayıran özellikleri açıklar mısınız?

Gıda tesislerindeki endüstriyel soğutma bölümlerindeki en büyük sabit gider enerji maliyetidir. Akabinde servis ve yedek parça maliyeti gelir. Bugün biz biliyoruz ki, doğru mühendislik çözümleri durumunda enerji sarfiyatında %35-40 seviyesinde avantaj sağlamak mümkün. Enerji maliyetinin çok yüksek olduğu ve bu konuda dışa bağımlı olan ülkemizde bu avantaj, 3-4 yıl gibi bir süre içinde verimlilik için yapılan yatırımın karşılanacağı anlamını taşıyor. Yine servis ve yedek parça konusunda giderlerin düşük olması da yaşam boyu maliyette yatırımcıya avantaj sağlıyor. Servis ve yedek parça maliyetleri hesap edilirken operasyonel maliyetlerin hesaplanması çok zordur. Bazen servis ve bakım esnasındaki zaman kayıpları, üretimin durması, personele iş yükü gibi operasyonel maliyetler, servis ve bakım maliyetinin üzerine çıkmakta, ancak hesap edilememektedir. Soğutma ihtiyacı bulunmayan kuru gıda, bakliyat gibi bazı gıda dalları dışındaki tüm gıda tesislerinde soğutma tesisin kalbidir. Sağlıklı ve sürdürülebilir şekilde projelendirilemeyen gıda tesisleri; hem mali hem operasyonel hem de ürün kalitesi olarak problem yaşamaya mahkumdur. Bu nedenle gıda tesisleri için önerim; birikimini oluşturmuş, kalitesini ispatlamış, kurumsal firmalar ile soğutma çözümleri sağlamalarıdır.

YENİ PAZARLARA AÇILACAK

2014 Frigo Mekanik açısından nasıl bir yıl oldu? Bu yılsonu hedefleriniz ve projeleriniz neler olacak? 

2014 yılının hedeflerimiz doğrultusunda geçtiğini söyleyebilirim. Türkiye’de seçim ortamının bulunması, Suriye, Mısır, Libya gibi ülkelerdeki siyasi belirsizlikler, Rusya ve Azerbaycan’daki, döviz hareketleri proje sayısını olumsuz etkilediğinden 2015 yılının daha zor geçtiğini ifade edebilirim. Mevcut pazarlarımızda olumsuzlukları yeni pazarlara açılarak bertaraf ediyoruz. Bu kapsamda bu yıl Ekvator Ginesi, Mali, Senegal gibi daha önce faaliyette olmadığımız pazarlarda projeler yaptık. Güney Afrika’da, Endonezya, Hindistan gibi pazarlarda da araştırmalar yapıyoruz.

Gıda sektörü endüstriyel soğutma sistemlerine yönelik mühendislik hizmetleri alırken nelere dikkat etmeli? Hizmet alacağı şirketleri nasıl seçmeli?

Teklif alınacak firmaların belirlenmesi bence en önemli aşamadır. İnternet ortamından firma seçilmesi durumunda merdiven altı firmalar karşınıza çıkmakta ve bunların temel odağı fiyat olduğu için standart dışında fiyatlar ve hatalı projeler oluşmaktadır. İşveren öncelikle hizmet alacağı firmanın standartlarını belirlemelidir. Kaç yıllık tecrübe gerekli, çalışan sayısı minimum ne olacak, mali büyüklüğü minimum ne olmalı, hangi referansları verebilmeli, mühendislik yetenekleri ne olmalı, fabrika üretim imkanları ne olmalı. Bu özelliklere uygun olmayan firmalardan teklif almak, baştan hata yapmaya imkan tanımak anlamına gelir. Hizmet verebilecek firmalar belirlendikten sonra hangi hizmetin istendiği net olarak tanımlanmalıdır. Taliplilerden eşit şartlar altında fiyat vermesi istenmelidir. 

SOĞUTMA KONUSUNDA BİLİNÇ ARTTIRILMALI

Gıda sektöründe soğutma sistemleri konusunda yeterli bilincin olduğunu söylemenin pek mümkün olmadığını vurgulayan Frigo Mekanik A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Levent Aydın şunları aktarıyor: “Bu bilinç hem eğitimle hem de yürürlükteki kanunlarla sağlanabilir. Bu bilincin oluşması için firma olarak çabalarımızın yanında sivil toplum kuruluşları nezdinde de çaba sarf etmekteyiz. Sektörümüzün vakıf ve dernekleri kanalıyla yürüttüğümüz çalışmalarımız mevcuttur. Bu çabaya, sanayicilerimiz, üniversitelerimiz, ilgili devlet kurumları ve sektörümüzün sivil toplum kuruluşları olarak hepimiz destek vermeliyiz. Gıda sektöründeki soğutma dediğimizde ifade edilen, doğrudan gıda ürününün kalitesidir. Hatalı projelendirme durumunda gıdanın kalitesini bir tarafa bırakın, toplum sağlığını etkileyecek riskler ile dahi karşılaşmak mümkündür. Bu gerçeğe rağmen ne yazık ki bir berber bile sertifikası olmadan berber dükkanı açamazken, hiçbir yeterliliği sorgulanmayan binlerce merdiven altı firma gıda tesislerinde soğutma projeleri yapabiliyor. Bu duruma hem kanunlarımızın, hem vicdanımızın hem de gıda firmalarının müsaade etmemesi gerekir. Toplum sağlığı riski veya verimsiz işletmeleri bir tarafa bırakalım, şu anda ülkemizde tüketilen enerjinin %73’ü iklimlendirme sektörü (ısıtma, soğutma, klima, havalandırma, tesisat) ihtiyacı için kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalar, enerji verimliliği konusunda yapılacak çalışmalar ile %30’lara kadar tasarruf sağlanabileceğini göstermektedir. Sadece bu veri bile konunun önemini vurgulamaktadır.”