Türkiye demiryolunda esen rüzgarı yakaladı

18/01/2022 - 10:02:00

Talebin her geçen yıl arttığı demiryoluyla 2021’de toplam 38.2 milyon ton yük taşındığını belirten TCDD Taşımacılık AŞ Genel Müdürü Hasan Pezük, Bakü-Tiflis-Kars (BTK) ve Marmaray üzerinden yapılan taşımalarla Türkiye’nin transit demiryolu taşımacılığında merkez ülke konumuna geldiğini söyledi. Pezük, 2022’de BTK hattı ve Orta Koridor’un daha da hareketleneceğini vurguladı.

Etiketler: demiryolu hasan pezük tcdd taşımacılık

Ülkelerin kalkınmasında en temel unsurlarından birisi olan ulaşım sistemlerinin birbirini bütünleyen bir yapı içerisinde kombine edilmesinin büyük önem kazandığını belirten TCDD Taşımacılık AŞ Genel Müdürü Hasan Pezük, bu bağlamda, birim taşıma maliyetleri daha ucuz, ekonomik ömrü uzun, çevre dostu olan demiryolu ulaşım sistemi bu yapının mihenk taşı olarak tüm dünyada ön plana çıktığını söyledi. Covid-19 salgınıyla birlikte son iki yıldır ticaretin devamlılığının sağlanmasında demiryolu sisteminin kilit rol oynadığını vurgulayan Pezük, “Dünya ekonomilerinde yaşanan tarihi durgunluğa rağmen 2021 yılını büyüme ile kapatan ülkemizde de demiryolu taşımacılığı maliyet, zaman gibi avantajlarıyla sadece yurt içinde değil, yurt dışı taşımalarda da sanayicimize ihracatçımıza, ithalatçımıza en büyük desteği vermektedir. Demiryolu sektörümüz, son 19 yılda yapılan toplam 220,7 milyar TL yatırım ile büyük bir atılım süreci yaşamakta, ülke itici gücü haline gelmektedir. Yüksek hızlı ve hızlı demiryolu hatlarının inşası, mevcut sistemin yenilenmesi ve modernize edilmesi, ileri demiryolu sanayinin geliştirilmesi ve demiryolu taşımacılığının serbestleştirilmesi ana hedefleriyle hayata geçirilen projeler, demiryolu sistemini ulaşım ağının ana omurgası haline getirirken demiryolu yük taşımacılığını da yurt içinde ve yurt dışında geliştirmektedir” dedi.

2021’DE 38.2 MİLYON TON YÜK TAŞINDI

TCDD Taşımacılık AŞ’nin, Türk demiryolunun 166 yıllık bilgi birikimi ve deneyimini çağın gerektirdiği işletmecilik dinamizmi ile yoğurarak geniş bir hinterlantta demiryolu taşımacılığı gerçekleştirdiğini aktaran Hasan Pezük, günde 181 yük tren seferiyle yaklaşık 91 bin ton yükü emniyetli bir şekilde ulaştırarak, müşterilerine sürdürülebilir şekilde en kaliteli hizmeti sunduğunu vurguladı. Pandemi sürecinin halen devam ettiği günümüzde, ülkelerarası geçişlerin kısıtlanması, karayolu ve denizyollarında yaşanan sorunlar nedeniyle sekteye uğrayan tedarik zincirinin tekrar kurulmasının demiryolu taşımacılığı ile sağlandığını ifade eden Pezük, karayolu taşımalarından demiryoluna önemli oranda yük akışı olduğunu, hem yurt içi hem yurt dışı taşımalarda önemli artışlar sağlandığını belirtti. Pezük, “Genel Müdürlüğümüzce artan yurtiçi ve yurtdışı yük taleplerinin karşılanması için gerekli tedbirleri alınarak yapılan doğru işbirlikleri ve planlamalarla, 2020 yılında toplam 29,9 milyon ton yük taşırken bu rakam 2021 yılında 33,2 milyon tona ulaştı. Uluslararası yük taşımalarımız, 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 24 artarak 4,3 milyon olarak gerçekleşti. Diğer iki Demiryolu Tren İşleticisinin (DTİ) gerçekleştirdiği 5 milyon ton yük taşıması da ilave edildiğinde 2021 yılında toplam demiryolu yük taşımacılığı 38.2 milyon tona ulaştı” dedi.

237 ADET İLTİSAK HATTINDAN TAŞIMA YAPILIYOR

Hasan Pezük, taşıma potansiyeli yüksek olan Organize Sanayi Bölgeleri, büyük sanayi kuruluşları, liman gibi hacimli yük taşınan tüm merkezlerin doğrudan iltisak hatları ile bağlandığını söyledi. Toplamda 237 adet iltisak hattından taşıma yapıldığını belirten Pezük, 192 adet mevcut liman ve iskelenin 16 adedinde demiryolu bağlantısı bulunduğunu aktardı. Pezük, 2021 yılında toplam 14,4 milyon ton yükün iltisak hatları üzerinden taşındığının bilgisini verdi.

TAŞINAN ÜRÜN ÇEŞİDİ ARTIYOR

“Demiryolu altyapısının yenilenmesi, yeni hatların yapılması, araç ve vagon sayısının artırılmasıyla birlikte ürün çeşitliliğinin artması ve yeni yük güzergahları ile her geçen gün yük taşımacılığımızda yeni rekorlar kırıyoruz” diyen Hasan Pezük, sözlerini şöyle sürdürdü: “Genel olarak yurt içi demiryolu ile taşınan ürünler 2020 yılında dökme yük, inşaat malzemeleri, maden ve akaryakıt taşıması iken uluslararası mevcut taşımaların yanında; kimyasal ürünler, gıda maddeleri, temizlik ürünleri, demir-çelik ve ürünleri, tahıl, hububat, elektronik ürünler, beyaz eşya, otomotiv ürünleri, yaş sebze ve meyve gibi çok farklı ürün çeşitliliğine ulaşıldı. Avrupa’ya ve Bakü-Tiflis-Kars (BTK) hattı üzerinden Orta Asya’ya yapılan konteyner taşımalarında yerli üretim olan Kuruluşumuza ait platform vagonları (Sgns, Sggmrs) kullanılmaktadır. Bu tip vagonlar 90 ayaklık ve hafif daralı olup 2x40 veya 2x45 ayaklık konteynerler yüklenebilmektedir. Vagonlarımız, Avrupa destinasyonunda yoğun talep görmektedir.”

TÜRKİYE TRANSİT YÜKLERDE MERKEZ ÜLKE KONUMUNA GELDİ

Hasan Pezük, Bakü-Tiflis-Kars (BTK) hattı üzerinden Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan, Rusya ve Çin’e gerçekleştirilen taşımalarda önemli artışlar olduğunu söyledi. Özellikle Türkiye-Çin-Türkiye, Çin-Türkiye-Avrupa hattında transit taşımacılığın gelişmesinin, tüm sektörlere birçok yeni fırsatlar sunduğunu belirten Pezük, şunları aktardı: “2017 yılında işletmeye açılan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı üzerinden yapılan taşımalar her yıl yüzde 100 oranında artarken bugüne kadar yapılan taşımalar toplam 1 milyon 500 bin brüt tonu aştı. 2021 yılında BTK üzerinden 482 bin 967 net ton, 787 bin 387 brüt ton taşıma gerçekleştirildi. 2020 yılına göre taşımalarda yüzde 98 oranında artış sağlandı. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı üzerinden yapılan Türkiye-Rusya (Türkiye–Gürcistan–Azerbaycan-Rusya) demiryolu taşımaları ile yeni bir Kuzey-Güney koridoru oluşturularak farklı destinasyonlar ve farklı ürün gruplarının taşınması ihracatçımıza önemli bir avantaj sağlamaktadır. Türkiye-Rusya arasında BTK hattı üzerinden demiryolu yük taşımacılığının artırılması ve hattın cazip hale gelmesi için yapılan çalışmalar ve işbirlikleri sayesinde bu yöne taşımalarımız da her geçen gün artış göstermektedir. Türkiye-Rusya arasındaki demiryolu taşıma payının yüzde 10’a çıkarılması; kısa vadede 1 milyon ton, orta vadede ise 3 ila 5 milyon ton kömür, tahıl, yaş sebze meyve ve metal yüklerinin taşıması hedeflenmektedir. Çin-Türkiye arasında yaklaşık 8 bin 693 kilometrelik mesafe dikkate alındığında, denizyolu ile Çin'e 45 günde ulaşabilen yükler, trenle iki hafta gibi kısa sürede ulaşmaktadır. Yine, yükler Türkiye'den Rusya'ya 8 günde, Çin'den Türkiye'ye 12 günde Çin'den Avrupa'ya 18 günde ulaştırılarak önemli zaman avantajları sağlanmaktadır. Asya ile Avrupa arasındaki yük taşımacılığı potansiyeli dikkate alındığında, Türkiye transit demiryolu taşımacılığında merkez ülke konumuna gelmektedir. Burada kesintisiz demiryoluna imkan veren Marmaray Boğaz Tüp Geçişi, bu koridorun altın halkasıdır. Marmaray Boğaz Tüp Geçişi ile 2021 yılında yurt içi ve yurt dışına toplam 961 yük treni ile 394 bin netton 773 bin brüt ton yük taşınarak açıldığı günden 2021 yılı sonuna kadar toplam 1476 yük treni geçişi ile 627 bin netton 1,2 milyon brüt ton yük taşındı. 2022 yılında başta Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı olmak üzere Orta Koridor’un daha da yoğunlaşması ile birlikte bu koridorda daha fazla yük taşınması hedeflenmektedir.”

İRAN HATTINDA HEDEF 1 MİLYON TON

Hasan Pezük, İran üzerinden Türkmenistan, Kırgızistan, Özbekistan, Afganistan ve Pakistan demiryolu koridorlarında taşımaların her geçen gün arttığını, ilk etapta bu taşımaların 1 milyon tona ulaştırılmasının hedeflendiğini söyledi. Türkiye- İran arasındaki 2021 yılında 637 bin ton yük taşındığını belirten Pezük, “2020 yılına göre taşımalarda yüzde 13 oranında artış gerçekleşti. Van Gölü geçişinde, vagon kapasitesi 8-12 vagondan 35-40 vagona, taşıma kapasitesi 400 tondan 4.000 tona çıkartan Van Gölü Feribotlarının devreye girmesi İran yönlü taşımalarda çok önemli avantajlar sağlamaktadır” dedi.

ITI PROJESİYLE YENİ BİR KORİDOR KURULDU

Türkiye-İran taşımalarının yanı sıra İran üzerinden Afganistan, Pakistan ve Çin’e yük taşınabilmesi için ilgili ülkelerin demiryolu idareleri ile yapılan işbirliğinin meyvelerini vermeye başladığını söyleyen Pezük, şunları aktardı: “BM Dünya Gıda Programı kapsamında (WFP) 14 Ekim 2021 tarihinde Ülkemizden Afganistan’a gıda maddesi taşıyan trenler gönderilmeye başlandı. Çatalca, Köseköy, Mersin gibi farklı noktalardan hem İran-Türkmenistan üzerinden, hem de BTK demiryolu hattı üzerinden Afganistan’a gıda ürünleri taşıyan trenler gönderilmektedir. İran üzerinden Türkiye-Pakistan arasında Ekonomik İşbirliği Teşkilatı kapsamında tarifeli yük tren seferlerinin yeniden başlatılmasının ilk adım atıldı. İstanbul -Tahran-İslamabad (ITI) Yük Treni, Pakistan /İslamabad 1990 kilometre, İran 2.603 kilometre, Türkiye (Ankara) 1.388 kilometre olmak üzere 5 bin 981 kilometrelik parkurunu 12 gün 21 saatte tamamladı. İkinci tren de 29 Aralık’ta 25 vagonla Pakistan’dan yola çıktı. Bu tren seferleri, Pakistan- Türkiye arasında 30-35 gün süren deniz taşımacılığına kıyasla zaman ve maliyet tasarrufu sağlarken iki ülke arasında ticaretin gelişmesine yol açarken rekabet gücümüzü artıracaktır. Önümüzdeki süreçte Türkiye-Pakistan hattındaki seferlerin düzenli hale getirilmesi ve Marmaray’ı geçerek Avrupa bağlantısının sağlanması hedeflenmektedir. BTK Demiryolu Hattı ve Orta Koridor ile dünya ticaretinin yeni ekseni olan Asya’ ya demiryoluyla bağlanan Türkiye, bu koridor ile Afganistan ve Pakistan’a da demiryolu köprüsü kurmaktadır. Böylece, Hindistan, Çin, Afganistan ve İran’ a komşu Pakistan’ a ulaşan İslamabad-Tahran-İstanbul (ITI) Yük Treni ile yeni bir demiryolu koridoru sağlanmış oldu.”

ULAŞTIRMADA ASLAN PAYI DEMİRYOLUNUN

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından demiryollarının ulaşım bütçesindeki payının 2020’de yüzde 47’ye çıkarılmasının ve 2023’de bu oranın yüzde 64 gibi yüksek bir değere ulaşacak olmasının öncelikli demiryolu politikasındaki kararlılığının göstergesi olduğunu belirten Hasan Pezük, “Burada demiryollarına desteğini esirgemeyen Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ a, her zaman yanımızda olan Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Adil Karaismailoğlu’na demiryolcular adına şükranlarımı arz ediyorum” dedi. Pezük, gelecek dönem hedeflerine ilişkin ise şunları aktardı: “1.213 kilometre yüksek hızlı tren olmak üzere toplam 13.022 kilometre demiryolu ağının 2023 yılı sonlarında 17.000 kilometreye çıkarılması, tamamlanacak elektrifikasyon ve sinyalizasyon projeleri yük taşımacılığına olumlu olarak yansıyacaktır. Organize Sanayi Bölgelerini, lojistik merkezleri, üretim merkezlerini iltisak hatları ile ana demiryolu ağına bağlayarak blok tren işletmeciliğinin artırılması planlanmaktadır. Bu kapsamda, 12 adet Lojistik Merkez sayısı inşası devam edenlerle birlikte 25 ‘e ulaşırken Lojistik Merkezlerin doğru ve verimli kullanılması ile ilgili işletme modelleri Bakanlığımızla birlikte koordineli olarak yürütülmektedir. Mevcut lokomotif, vagon, kapasite ve makinist planlamalarını en verimli bir şekilde gerçekleştirmek amacıyla digital teknolojileri hayata geçirilmektedir. Yerli ve milli demiryolu sanayisinin geliştirilmesi amacıyla TÜRASAŞ ile işbirliği yapılarak, artan elektrikli yol ağına uygun olarak milli elektrikli lokomotifler temin edilmektedir. Yine şebekedeki ortalama tren hızlarını yükseltmek amacıyla altyapı birimlerimizle koordineli olarak birçok projeyi eş zamanlı olarak yürütülmektedir. Uluslararası taşımalarında transit sürelerin azaltılması ile ilgili olarak Ticaret Bakanlığımız ve Gümrük Genel Müdürlüğümüzce koordineli çalışma sonucunda 1-2 gün süren gümrük geçiş sürelerini dakikalar seviyesine düşürüldü. Bunların yanı sıra Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımız Lojistik Master Planı kapsamında ülkemizi bölgesel lojistik üs yapma hedefi doğrultusunda kısa, orta ve uzun vadeli yatırımları planlamış durumdadır. Bu kapsamda; demiryolu hat uzunluğunun orta vadede 21.130 kilometreye, uzun vadede ise 28.590 kilometreye çıkarılması planlanmakta, lojistik merkezlerin, iltisak hatlarının artırılması, elektrifikasyon ve sinyalizasyon ile hat kapasite ve kabiliyetinin yükseltilmesi hedeflenmektedir. TCDD Taşımacılık Genel Müdürlüğü olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımızın hedefleri kapsamında; yük taşımacılığında sanayicimizin rekabet gücünü arttırmak için taşıma maliyetlerini düşürerek ekonomik taşıma gerçekleştirmek ve karasal taşımacılık içerisinde demiryolu yük taşımacılığı payını kısa vadede yüzde 11’e, orta vadede ise yüzde 17’ye yükseltme hedefi doğrultusunda çalışmalar devam etmektedir.”

TIR KASASI TAŞIMALARI GENİŞLETİLECEK

Avrupa’da başta Almanya, Macaristan, Avusturya, Polonya, Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Çekya, Bosna-Hersek ve Slovakya olmak üzere birçok noktaya yük trenleri işletildiğini belirten TCDD Taşımacılık Genel Müdürü Hasan Pezük, bu taşımaların 2021 yılında 2020’ye göre yüzde 20 artarak 3,1 milyon tona ulaştığını ifade etti. Salgın döneminde karayolunda yaşanan kısıtlamaların özellikle demiryolu ile TIR kasası taşımacılığını ön plana çıkardığını söyleyen Pezük, “Ülkemiz ile Avrupa arasında yapılan TIR kasası taşımacılığına olan talebi karşılamak üzere tren sefer sayıları artırılırken yeni tren seferleri hizmete konuldu. Çerkezköy ve Çatalca’dan devam eden tır kasası taşımacılığında haftada karşılıklı 12 sefer yapılırken Marmaray Boğaz Tüp Geçişi ile Anadolu yakasından da TIR kasası taşımacılığına başlanması yönünde çalışmalar yapılmaktadır. 2021 yılında 16 bin 580 adet TIR kasası taşındı” diye konuştu.

SEKTÖRLER VE LOJİSTİK

Otomotiv
Enerji
Gıda
Akaryakıt
Tekstil
Kimya
İnşaat
Lastik
İhracat