Dijitalleşme demiryollarının marka değerini artıracak
18/01/2024 - 09:42:00
Blok tren, TIR kasası ve kombine taşımacılığın artırılması, karbonsuzlaştırma mücadelesinin yanı sıra öncelik verdikleri alanlardan birinin de dijitalleşme olduğunu vurgulayan TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürü Ufuk Yalçın, bu kapsamda 1-2 gün süren gümrük süreçlerinin dakikalara düşürülmesi, trenlerin takibi, Müşteri Talep Yönetim Sistemi, Lojistik Terminal Yönetimi Sistemi ve Lojistik Terminal Planlama Sistemi gibi birçok önemli proje üzerinde çalışma yürüttüklerini söyledi.
2023 yılı TCDD Taşımacılık A.Ş. açısından nasıl geçti? Demiryolunda nasıl bir yük trafiğine ulaşıldı?
2023 yılı başında yaşadığımız deprem felaketi sonrasında taşıma imkanlarımızın ticari taşımalardan deprem bölgesinin acil ihtiyaçlarına kaydırılması, depremin ve yoğun yağışların ardından meydana gelen sellerin demiryolu altyapımızda oluşturduğu fiziksel hasarlar, BTK hattının Gürcistan içerisinden geçen bölümündeki yenileme çalışmaları, nedeniyle yük taşımalarımızda 2022 yılına göre düşüş yaşandı. 2023 yılında Şirketimizce yaklaşık 23 milyon 740 bin tonu yurt içi, 3 milyon 330 bin tonu (1.410.000 ton ithalat, 1.881.500 ton ihracat ve 38.500 ton transit) yurt dışı olmak üzere 27 milyon 70 ton yüke ulaşılmıştır.
Genel Müdürlüğümüz tarafından taşınan toplam yolcu sayısı, 2022 yılında 236,2 milyon iken, 2023 yılında yüzde 8 artış göstererek yaklaşık 255,4 milyona ulaşmıştır. Genel Müdürlüğümüz tarafından işletilen Yüksek Hızlı Tren (YHT) güzergâhlarına 27 Nisan 2023 tarihinden itibaren Ankara-Sivas da eklenmiştir. Cumhuriyetimizin 100. yaşını kutladığımız 29 Ekim 2023 tarihinde Marmaray’ın da 10. yaşını kutladık. Marmaray’ın açılışından 2023 yılı sonuna kadar taşınan toplam yolcu sayısında 1 milyar yolcunun üzerine çıkılmıştır. Ayrıca, 23 Ocak 2023 tarihinde Gayrettepe-İstanbul Havalimanı metro seferleri başlatılmıştır. Başkent Ankara’da ise Başkentray ile 2023 yılında 21 milyon 938 bin 421 kişi seyahat ederken, günlük ortalama yolcu sayısı 60 bin kişiyi geçti. Günlük 700 bin vatandaşımıza ulaşım hizmeti verirken, müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik çalışmalarımız kapsamında 2023 Nisan ayında Müşteri Hizmetleri Daire Başkanlığı kurularak faaliyetlerine başlamıştır.
KONTEYNER TAŞIMACILIĞI YÜZDE 28 ARTI
Karbonsuzlaştırma mücadelesi demiryolu taşımacılığına talebi nasıl etkiledi? TCDD Taşımacılık olarak bu alanda ne tür çalışmalar yürütüyorsunuz?
Ülkemizin 2053 Net Sıfır Emisyonu Hedefi, Avrupa Yeşil Mutabakatı, Yeşil Mutabakat Eylem Planı, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması, Emisyon Ticaret Sistemi gibi ulusal ve uluslararası düzenlemeler karbonsuzlaştırma mücadelesinde yasal prosedürleri oluşturmaktadır.
Ülkemizin 2024-2028 yıllarını kapsayan 12. Kalkınma Planı’nda da yeşil dönüşüm temalı tedbirler bulunmaktadır. Karbonsuzlaştırma mücadelesinin demiryolu taşımacılık talebine etkisi henüz tam olarak ortaya çıkmamıştır. Ancak özellikle uluslararası bağlamda Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması’nın, ulusal bağlamda ise ülkemizin 2053 Net Sıfır Emisyonu Hedefi’nin tüm tarafları düşük emisyonlu yeni arayışlara yönelttiği açıkça gözlemlenmektedir.
Kuruluşumuz, AB’nin Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında açıkladığı Sürdürülebilir ve Akıllı Ulaşım Stratejisi doğrultusunda; kombine taşımacılığa önem vermekte, konteyner taşımalarında indirimli tarife uygulamaktadır. Yıllara göre konteyner taşımalarına bakıldığında düzenli artış olduğu görülmektedir. 2022 yılında konteyner ile yapılan yük taşımacılığı 2018 yılına göre yüzde 28’lik bir artış göstermiştir.
TIR KASASI İLE 2 MİLYONDAN FAZLA YÜK TAŞINDI
TIR kasası taşımacılığı ile karayolunda kamyonlarla taşınan yükler demiryoluna kaydırılmaktadır. Ülkemiz ile Bulgaristan arasında devam eden TIR kasası taşımacılığında haftada karşılıklı 9 sefer yapılmaktadır. 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle toplam 45 bin 137 adet vagon ile 85 bin 833 adet TIR kasası ile 2 milyon 60 bin ton yük taşınmıştır.
Demiryolu taşımacılığını geliştirmek için iltisak hattı yapımları sürdürülmektedir. Buralardan yapılan yükleme miktarları da yıllar itibariyle artmaktadır. Taşımalarımızın yaklaşık yüzde 41,5’i iltisak hatlarından yapılmaktadır. İltisak hatları sayesinde demiryolu ile daha fazla kapıdan kapıya taşımacılık yapılmasını sağlanacaktır.
Elektrikli lokomotiflerle yapılan taşımaların oranı yıllar itibariyle artış göstermektedir. Elektrikli demiryolu altyapısının geliştirilmesi ve lokomotif yatırımlarının arttırılması bu oranın daha fazla yükselmesine katkı sağlayacaktır. Bu nedenle Kuruluşumuzca yeni yatırımlarda da öncelikli olarak elektrikli lokomotif temini konusunda çalışmalar sürdürmekte ve çekilen araç parkını iyileştirme stratejisi benimsenmektedir.
KARBONSUZLAŞTIRMADA YOL HARİTASI OLUŞTURULUYOR
Karbonsuzlaştırma mücadelemiz kapsamında çevre ve enerji yönetimi sistemlerini Şirketimiz bünyesinde sağlam bir zemine oturtmak üzere yola çıkılmış ve bu kapsamda Sera Gazı Emisyon Envanteri çalışmalarımız 2022 yılı için hazırlanmış bulunmaktadır. Ayrıca araç bakım ve onarımlarının yapıldığı 43 tesisimiz için çevre yönetim sistemi kurulumu tamamlanmış, “TCDD Taşımacılık A.Ş. Enerji Yönetimi ve İklim Değişikliği Eylem Planı”nın hazırlanması çalışmaları da son aşamaya gelmiştir.
BLOK TREN İŞLETMECİLİĞİ ARTIRILACAK
2024 yılında demiryolu taşımacılığı sektörünün öncelikli gündem maddeleri neler olacak?
TCDD Taşımacılık olarak limanları, Organize Sanayi Bölgelerini, lojistik merkezleri, üretim merkezlerini iltisak hatları ile ana demiryolu ağına bağlayarak blok tren işletmeciliğinin artırılması planlanmaktadır.
Bu kapsamda, halen faaliyet gösteren 12 adet Lojistik Merkez sayısı inşası devam eden 3 adet ve proje aşamasında olan 8 adet lojistik merkezle birlikte 23’e ulaşacaktır. Lojistik Merkezlerin doğru ve verimli kullanılması ile ilgili işletme modellerini Bakanlığımızla birlikte koordineli olarak yürütülmektedir.
DİJİTALLEŞME PROJELERİ BİRER BİRER HAYATA GEÇİRİLİYOR
Mevcut lokomotif, vagon, kapasite ve makinist planlamalarını en verimli bir şekilde gerçekleştirmek amacıyla dijital teknolojileri birer birer hayata geçiriyoruz. Yine şebekedeki ortalama tren hızlarını yükseltmek amacıyla altyapı birimlerimizle koordineli olarak birçok projeyi eş zamanlı olarak yürütüyoruz.
Uluslararası taşımalarda transit sürelerin azaltılması ile ilgili olarak Ticaret Bakanlığımız ve Gümrük Genel Müdürlüğümüzce koordineli çalışma sonucunda 1-2 gün süren gümrük geçiş sürelerini dakikalar seviyesine düşürmeyi başardık.
Trenlerin takibi ve tehir / iptallerin azaltılması amacıyla Tren İzleme ve Koordinasyon Merkezi faaliyete alındı. Gerçek zamanlı olarak izlenen trenlerde makinistlerin uyku, dalgınlık, yorgunluk, algının yoldan kayması gibi durumları yapay zeka destekli sistem tarafından otomatik olarak tespit edilerek merkezde alarm oluşturuluyor. Bu alarm sonucu her vardiyada 4 kişi olarak görev yapan operatörler tarafından makinistlere doğrudan ulaşılarak gerekli uyarılar yapılıyor. Zamanında yapılan müdahalelerle planlı trenlerin vaktinde işletilmesi, tehirlerin minimum seviyeye çekilmesi hedefleniyor.
Müşteri taleplerinin alınması ve blok tren programının eşleştirilmesi amacıyla çevrimiçi sistem üzerinden Müşteri Talep Yönetim Sistemi oluşturuldu. Taşıma kaplarının takibi ve ücretlendirilmesi amacıyla Kombine Taşımacılık Yönetim Sistemi geliştirildi, halen pilot uygulama devam ediyor. Kombine taşıma kapları ve Tırların giriş-çıkışı, verilen hizmetlerin takibi ve ücretlendirilmesi konusunda Gümrük İdaresi’yle birlikte ortak çalışma yürütülen Lojistik Terminal Yönetim Sistemi’nde son aşamaya gelindi. Lojistik saha yerleşimi, iş ataması, kuyruklama ve depolama süreçlerinin takip edileceği Lojistik Terminal Planlama Sistemi planlama aşamasındadır.
YERLİ VE MİLLİ ÜRETİM DESTEKLENİYOR
TCDD Taşımacılık A.Ş.’nin yatırım planları neler?
Demiryolu çeken araçlarının yerli ve milli olarak üretimi desteklenmektedir. Bu kapsamda Milli Hızlı Tren Seti, Milli Elektrikli Tren Seti (Yeni Sakarya), Milli Elektrikli Lokomotif, Milli Hibrit Manevra Lokomotifi ile Akülü Manevra Aracı, Dizel Elektrik Anahat Lokomotifi temini süreçleri devam etmektedir.
Tasarruf ve emniyeti ön plana çıkaran Enerji Ölçüm ve Faturalandırma Sistemi, ERTMS Araçüstü Sinyalizasyon Ekipmanı takılması, müşteri memnuniyetimizi üste seviyeye çıkaracak YHT Setlerine Yolcu Bilgilendirme ve Eğlence Sistemi temin edilmektedir. Çeken ve çekilen araçlarımızın bakım, onarım, revizyon, imal ve modernizasyonları yapılmaktadır.