Dünyaya açılmak için 21 trilyon dolarlık, 65 ülkeyi ilgilendiren, üç ayaklı “Kuşak ve Yol” projesini etap etap hayata geçirmek isteyen Çin, Rusya üzerinden “Kuzey Koridoru”na, İran üzerinden de “Güney Hattı”na işlerlik kazandırmayı amaçlarken, Türkiye ve Avrupa’yı da Orta Asya Cumhuriyetleri, Afganistan, Pakistan ve Çin’e bağlayacak “Orta Koridor” için kritik bir adım attı. 

 

İKİ ANLAŞMA TBMM KOMİSYONDAN GEÇTİ

İlk aşamada 40 milyar dolarlık bütçeyi öngören ve her yıl yatırımlar için 750 milyon dolar harcanması planlanan “Orta Koridor” kapsamında Türkiye ile Çin arasında imzalanan, “İpek Yolu Ekonomi Kuşağının 21. Yüzyıl Denizdeki İpek Yolunun ve Orta Koridor Girişiminin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Zaptı Tasarısı” ile “Türkiye-Çin Demiryolu İşbirliği Anlaşma Tasarısı” TBMM Dışişleri Komisyonu’ndan geçti. 

 

8 TRİLYON DOLARLIK BÜTÇE 

Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ali Naci Koru, “Orta Koridor tarihi İpek Yolu’nun canlandırılması projesinin en önemli bileşenlerinden birini oluşturmaktadır” dedi. Koru, Orta Koridor güzergahının, Rusya’nın içinde yer aldığı Kuzey Koridoru ile İran’ın içinde yer aldığı, Güney Hattı’na bir alternatif oluşturmasının Türkiye için önemli bir kazanım olduğunu kaydetti.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Temsilcisi Mert Işık ise, Çin’in Avrupa ile bütünleşmeyi sağlamayı planladığı Orta Koridor için 8 trilyon dolarlık bir bütçe öngördüğünü, ilk yıllarda sadece ulaşım hatları için 40 milyar dolarlık bir harcama planladığını açıkladı.

 

DEMİRYOLLARI BİRLEŞECEK

Türkiye ile Çin arasında ikinci önemli bir anlaşma olan “Demiryolu İşbirliği Anlaşma Tasarısı” da TBMM Dışişleri Komisyonu’ndan geçti. Önümüzdeki günlerde Genel Kurul’da yasalaştırılacak olan tasarıya göre, sadece İpek Yolu projesindeki demiryolu hattı yaklaşık 2 bin kilometre civarında olacak. Yine Bakü-Tiflis-Kars projesi ile Edirne-Kars yüksek hızlı tren projesi Orta Koridor’un bir bileşeni olacak. 

 

İNGİLTERE’YE KADAR UZANACAK 

Avrupa ile Çin demiryollarını birleştirmek isteyen Çin hükümeti, Çin ile İngiltere arasında Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, İran, Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Avusturya, Almanya, Belçika ve Fransa bağlantısı ile yüksek hızlı tren inşa etmeyi düşünüyor. 150 milyar dolara mal olması hesaplanan projenin 2020 ile 2025 arasında tamamlanması bekleniyor. 

 

LOJİSTİK SÜREÇLER KOLAYLAŞTIRILACAK 

Türkiye ile Çin arasında İpek Yolu Ekonomik Kuşağı’nın, 21. Yüzyıl Denizdeki İpek Yolunun ve Orta Koridor Girişiminin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanması Tasarısı şu düzenlemeleri de içeriyor:

 

Politik Eşgüdüm: İki ülke arasında ana kalkınma stratejileri, planları ve politikalarına ilişkin diyalog ve değişimler düzenli olarak gerçekleştirilecek. Ana makro-politikaların ayarlanmasına ilişkin iletişim ve eşgüdüm güçlendirilecek. 

 

Kolaylaştırıcı Bağlantı: Otoyol, demiryolu, sivil havacılık, limanın yanı sıra petrol ve gaz boru hatları, enerji nakil hatları şebekesi ve telekomünikasyon ağı da dahil Türkiye’de, Çin’de ve üçüncü ülkelerde iki taraflı altyapı projelerinde işbirliği yapılacak. Kargo taşımacılığı konusunda limanlar arasında işbirliği güçlendirilecek, işlevsel etkinlik ve kapasite artırılacak. İçme suyu güvenliği, sel kontrolü ve afet azaltma, su tasarrufu sağlayan sulama ve diğer su koruma projelerinde işbirliğine gidilecek. Trafik erişebilirliği, ulaşım ağı güvenliği ve sınır ötesi ulaşım kolaylaştırılacak.

 

Mali Bütünleşme: Ticarette ve yatırımda yerel ülke para birimlerinin kullanımı genişletilecek, TL - Yuan para birimi takas anlaşmasından yararlanılacak. Türkiye ve Çin’in bankalararası yatırımları etkin şekilde teşvik edilecek. Mali kurumlar, yatırım ve ticari işbirliği için finansman desteği verecek ve hizmet teşviki bulunacak. 

 

İnsandan insana bağ: İnsandan insana değişimler teşvik edilecek. Orta ve uzun vadeli kültür alışverişi işbirliği modeli oluşturulacak. Kardeş şehir ağları kurulacak. Medya, çevre koruma, eğitim, sağlık, kültür, kültür merkezleri, sanat, turizm, yoksulluğun giderilmesi, toplumsal refah gibi konularda işbirliği anlaşmaları imzalanacak. İki ülkenin arasında medya, düşünce kuruluşları, öğrenci ve gençlerin değişimi hızlandırılacak. 

 

Fon işbirliği: Devlet ve sosyal kooperatif sermayesi de dahil olmak üzere, özellikle Asya Altyapı ve Yatırım Bankası, İpek Yolu Fonu ve diğer hükümet fonları, piyasa işlemleri, yardım fonları, uluslararası ve sosyal fonlar aracılığıyla bu programlara yatırım ve finansman desteği sunulacak.

 

İPEK YOLUNDA İLK SEFER YAPILDI

Öte yandan İngiltere’yi Türkiye üzerinden Çin’e bağlayan Yeni İpek Yolu’nun ilk seferi yapıldı. Yeni İpek Yolu’nun ilk seferi Urumçi’den Kazakistan’ın başkenti Astana’ya yapıldı. Seferlerin şimdilik haftada bir kez yapılması kararlaştırıldı. Ancak ileriki yıllarda, Gürcistan, Türkiye, Rusya, İran ve Polonya'ya da seferler yapılması planlanıyor.

 

SÜRE 15 GÜNE İNECEK 

Yeni İpek Yolu’nun 65 ülkeden geçmesi planlanıyor. Bu ülkelerin toplam ekonomik büyüklüğü ise 20 trilyon doları aşıyor. Projeyle Avrupa ile Çin arasında 45 güne ulaşan taşıma sürelerinin 15 güne kadar inebileceği belirtiliyor.

 

TÜRKİYE'YE FAYDASI NE?

Bu projeyle, İngiltere'den kalkan bir tren, Manş Tüneli'ni kullanarak Çin'e kadar gidebilecek. Türkiye ise Yeni İpek Yolu’nda köprü konumunda. Boğazdaki tüp geçidini kullanan trenlerin, Türkiye'de duraklama yapacağı da düşünüldüğünde ülke ekonomisine ciddi katkı yapması bekleniyor. Ayrıca ülkeler arası ilişkilerde Türkiye'nin elini de güçlendiriyor.