10 SORUDA: GÜMRÜK YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİKLER
20/09/2017 - 11:46:00
Fatih UZUN / Nazalı Gümrük ve Dış Ticaret Ortağı, Gümrük Müşaviri, Eski Gümrük Müfettişi
Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile özellikle transit rejimi ve antrepolara ilişkin pek önemli konuda değişiklik yaşandı. Ön Beyan uygulaması, teminat, transit rejiminde beyana aykırılıklar durumunda uygulanacak müeyyideler ve transit rejimindeki bazı kavramların tanımları yapılan değişiklik ile güncellendiği. Fatih Uzun, transit rejimine 01.08.2017 tarihi itibariyle getirilen ve lojistik sektörünü yakından ilgilendiren uygulamaların neler olduğunu 10 soruda özetledi.
1)Transit işlemlerinde Ön Beyan nedir?
Karayolu taşımacılığında, uluslararası sözleşmeler kapsamında başlamış bir transit işlemin Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya hariç olmak üzere, özet beyan bilgilerini de içeren transit beyanı taşıtın giriş gümrük idaresine varmasından önce, elektronik ortamda giriş gümrük idaresine verilmesine ilişkin taşıyıcı tarafından verilen beyandır. Gümrük Yönetmeliği’nin 67/4 maddesinin 01.08.2017 tarihli 30141 sayılı Resmi Gazete’de yapılan yönetmelik değişikliği ile uygulama alanı bulmuştur.
2)Yeni düzenlemeye göre transit rejimi kapsamında yapılan hangi taşımalar için teminat aranmaz?
Gümrük Yönetmeliği’nin 222’inci maddesinde 1 Ağustos 2017 tarihinde yapılan değişiklikler ile; transit rejimi kapsamında taşınan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini garanti altına almak amacıyla teminat verilmesi zorunludur. Ancak;
a) Havayolu,
b) Boru hattı,
c) Denizyolu,
ç) 235 inci madde çerçevesinde basitleştirilmiş usulde demiryolu,
ile yapılan taşımalarda teminat aranmamaktadır.
3)Transit rejimine ilişkin yeni düzenlemelerde “asıl sorumlu” kavramı nasıl tanımlanmıştır?
1 Ağustos 2017’de değişen Gümrük Yönetmeliği’nin 212’inci maddesinde asıl sorumlu; transit rejimi beyanında bulunan veya hesabına transit rejimi beyanında bulunulan ve transit rejimi kapsamında gümrük idaresine karşı mali olarak sorumlu olan kişi şeklinde tanımlanmış ve mali olarak sorumluluk esası lafzı olarak mevzuata girmiştir.
4)Transit beyanı için 1 Ağustos 2017 tarihinde yapılan düzenlemeler ile hangi belgeler kullanılır?
Transit beyanı olarak;
a) Ortak ve ulusal transit rejimi hükümleri çerçevesinde transit refakat belgesi,
b) TIR Sözleşmesi kapsamında kullanılan bir TIR Karnesi,
c) Geçici İthalat Sözleşmesi kapsamında kullanılan bir ATA Karnesi,
ç) Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen Form 302,
d) Demiryolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usulde CIM taşıma belgesi,
e) Denizyolu ve havayolu ile taşımalara ilişkin basitleştirilmiş usulde manifesto,
f) Ulusal transit rejiminde, 220 nci maddenin birinci fıkrası çerçevesinde Ek-22’de yer alan sözlü beyan formu,
kullanılır.
5) Transit rejimine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan denetlemenin gerektirdiği masraflar kimler tarafından karşılanır?
Transit rejimine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan denetlemenin gerektirdiği masraflarla yükleme, boşaltma, mühürleme, antrepo veya depolarda muhafaza gibi hizmetler karşılığı ücretler ilgililerce ödeneceği 1 Ağustos 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliği değişikliği ile Yönetmeliğin 224’üncü maddesinde hüküm altına alınmıştır.
6) 1 Ağustos 2017 tarihindeki Gümrük Yönetmeliği’ndeki değişiklilerle ile teminat işlemleri hangi açılardan yenilenmiştir?
Teminat uygulamalarında getirilen en önemli yeniliklerden biri ulusal transit rejiminde Gümrük Yönetmeliği’nin 493 üncü maddesi gereğince kullanılan götürü teminat ve özellikle teminatlı işlemlerde yaygın kullanımı olan mükellefince global teminat olarak bilinen toplu teminat türlerinin transit işlemlerinde artık 01.11.2017 tarihi itibariyle kullanılamayacağıdır. Bu tarihten sonra ulusal transit işlemlerinde de ortak transit işlemlerinde olduğu gibi sadece kapsamlı teminat ve bireysel teminat kullanılabilecektir.
7)Yeni transit hükümleri ile Transit rejiminde uygulamada hangi tür basitleştirme işlemleri yapılabilir?
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı rejim hak sahibinin başvurusu üzerine, duruma göre transitte aşağıdaki basitleştirmelere izin verebilecektir.
a) Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme,
b) Belirli taşıma şekillerine özgü basitleştirmeler:
1) Demiryolu ile taşınan eşya,
2) Havayolu ile taşınan eşya,
3) Denizyolu ile taşınan eşya,
4) Boru hattı ile taşınan eşya.
Basitleştirmelere ilişkin ek koşullar, iznin verilmesi, iptali ve düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenecek ve boru hattı ile yapılan taşımalarda, rejim hak sahipleri başvuru ve izin koşullarına tabi olmayacaktır.
8) Transit rejimindeki basitleştirme uygulamaları için başvurulacak makamlar hangileridir?
Basitleştirme izni vermeye Bakanlık (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yetkilidir. Kapsamlı teminat başvuruları için başvuru sahibinin şirket merkezinin ticaret siciline kayıtlı bulunduğu yerden sorumlu gümrük ve ticaret bölge müdürlüklerine yetki verilebilir.
9) Transit rejimi altında yurda getirilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın beyana göre belirgin bir şekilde farklı çıkması durumunda uygulanacak müeyyide nedir?
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğu tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen ve gümrük vergileri ve/veya ticaret politikası önlemleri açısından farklılık oluşturan eşya, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olarak kabul edilir. Gümrük Kanunu’nun 235 inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca idari para cezasının uygulanmasını müteakip eşyanın sevkine izin verilir.
10)Transit rejiminde serbest dolaşımda olan eşyanın transit beyanına aykırı olduğu tespit edildiğinde uygulanacak müeyyide nedir?
Varış gümrük idaresince yapılan muayene neticesinde, miktar ve cins bakımından transit beyannamesine göre aykırı çıkan ihraç eşyası için sonradan ihraç edilsin veya edilmesin Kanunun 241 inci maddesi uygulanır. Söz konusu aykırılığın kanunun diğer hükümlerini ve/veya 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu da ihlal ettiği sonucuna varılması durumunda ilgili hükümler uyarınca gerekli işlemler yapılır.