10 Soruda: Kağıtsız Gümrük Projesi

25/09/2019 - 15:39:00

Ağustos ayında itibaren ülke genelinde uygulamaya alınan Kağıtsız Gümrük Projesi ile gümrüklerde iş yapma şeklinin değişeceğini belirten UTİKAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Transtaş İcra Kurulu Başkanı Berna Akyıldız, “İhracatçı, ihracat beyannamesi ve eklerini ofisinden verebilecek. Memur tarafından ilave belge talebi sistem mesajı yoluyla iletilecek. İhracatçı ilave talepleri elektronik ortamda iletecek. Kağıt ortamda belge ibrazı sona erecek, arşivleme yükü ortadan kalkacak, belge ve sertifika beyanı esnasında yaşanan zaman ve maliyet kaybı son bulacak. İhracat işlemlerindeki tüm süreçler de elektronik ortamda izlenebilecek. 154 belge dijital ortamda işlem görecek” dedi.

Etiketler: 10 soruda berna akyıldız kağıtsız gümrük projesi

1. Ağustos ayında ülke genelinde uygulamaya alınan Kağıtsız Gümrük Projesi ile hedeflenen nedir? Neden böyle bir uygulamaya ihtiyaç duyuldu?

2019 yılını 180 milyar dolar ihracat ile kapatmayı hedefleyen T.C. Ticaret Bakanlığı, dış ticaretin gümrüklerde yarattığı iş yükünü azaltmak ve ticareti hızlandırmak için yılın ilk çeyreğinde “Kağıtsız Gümrük Projesi”ni hayata geçirdi. T.C. Ticaret Bakanlığı, ‘kağıtsız gümrük projesi’ ile gümrüklerde iş yapma şeklini de değiştirecek. Buna göre güvenilirliği onaylanmış firmalar, beyannamelerini elektronik ortamda gümrük idarelerine sunacak, ek belgeleri de sunmaksızın sonradan denetlenmek kaydıyla ofislerinde saklayacak. Böylece dış ticaret erbabının gümrüklerde oluşan iş yoğunluğunun ve beklemelerin en aza indirilmesi hedefleniyor.

2. Proje dış ticaret firmalarını nasıl etkileyecek?

Bu uygulama ile ihracatçı, ihracat beyannamesi ve eklerini ofislerinden verebilecek. Bunun yanında ilave taleplerinin elektronik ortamda gönderilmesi mümkün olacak. Bu da belge ve sertifikasyon beyanı esnasında yaşanan zaman ve maliyet kaybını ortadan kaldıracak. T.C. Ticaret Bakanlığı yürüttüğü proje ile gümrük beyannamesine eklenen tüm belgeler ve beyanname işlemleri ile ilgili talepleri elektronik ortama aldı. Bu kapsamda gümrük beyannamesine ekli belgeler gümrük idaresince kağıt ortamında saklanmayacak. Beyan sahibince, kağıt ortamında beyannameye eklenen tüm belgeler dijital ortamda Tek Pencere Portalı üzerinden beyanname ile ilişkilendirilecek. Beyannameye ilişkin dilekçeler de aynı portal üzerinden dijital ortamda hazırlanarak BİLGE sistemine gönderilecek.

3. Kağıtsız Gümrük Projesi’nin sağladığı faydalar neler olacak?

İhracatçı, ihracat beyannamesi ve eklerini ofisinden verebilecek. Memur tarafından ilave belge talebi sistem mesajı yoluyla iletilecek. İhracatçı ilave talepleri elektronik ortamda iletecek. Kağıt ortamda belge ibrazı sona erecek, arşivleme yükü ortadan kalkacak, belge ve sertifika beyanı esnasında yaşanan zaman ve maliyet kaybı son bulacak. İhracat işlemlerindeki tüm süreçler de elektronik ortamda izlenebilecek. 154 belge dijital ortamda işlem görecek.

4. Son dönemde dijitalleşmeye yönelik yönetmelikler ve tebliğler çıktı. Süreç nasıl işledi? Değerlendirir misiniz?

T.C. Ticaret Bakanlığı’nın Ocak 2019’da ilgili kuruluşların görüşüne açtığı Gümrük Kanunu Taslak metni, kayıt yoluyla beyan ve öz değerlendirme gibi kolaylıklar getireceğe benziyor. Taslak metninde bazı maddelerde yer alan elektronik uygulamalar hayata geçirilmeye başladı. Bu çerçevede dijital gümrüklemede düzenlemelerin yapıldığı “Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 24 Mayıs 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı. Yönetmeliğin 3. maddesinin 4. fıkrasında ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin beyan sahibi tarafından elektronik imza ile imzalanacağı belirtiliyor. Aynı Yönetmeliğin 114. maddesine ise ibrazı gereken ancak elektronik ortamda mevcut olmayan belgeler hariç olmak üzere, ihracata ilişkin gümrük beyannamesi eklerinin gümrük idaresi tarafından kağıt ortamında saklanamayacağı ile ilgili fıkra eklendi. T.C. Ticaret Bakanlığı 29 Haziran 2019 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete’de Gümrük Genel Tebliği (Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı) (Seri No:4)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ işlemlerde kolaylık getirdi. Yapılan değişiklik ile miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri 15.000 Avro’yu geçmeyen ihracat rejimine konu eşyanın beyanının bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde operatör tarafından yapılabileceği belirtildi.

5. Varış Öncesi Gümrükleme sistemi hakkında bilgi verebilir misiniz?

İhracatta yerinde gümrükleme uygulaması da gümrüklerin iş yükünü azaltan bir diğer kolaylık oldu. Varış öncesi gümrüklemeyi ifade eden Ön Beyan Sistemi de gümrüklerdeki iş yükünü hafifleten bir diğer uygulama. Bu uygulama sayesinde bekleme olmadan yükler, sahibine teslim ediliyor.

6. Liman Tek Pencere Sistemi nedir?

Mevcut uygulamalardan kaynaklı söz konusu olumsuzlukların önüne geçilerek liman işlemlerinin daha hızlı, daha sade ve daha güvenli bir şekilde yürütülerek yasal ticaretin kolaylaştırılmasını ve bu yolla ülke ekonomisinin gelişimine katkıda bulunmayı sağlamak amacıyla, Bakanlığımızın koordinesinde; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile “Liman Tek Pencere Projesi” yürütülmektedir. Liman Tek Pencere Sistemi (LTP), geminin limana varışından ve çıkışından önce acenteler tarafından yapılan bildirimlerin tek bir veri tabanından girilmesi; farklı kurum ve kuruluşlar ile liman işletmelerince ihtiyaç duyulan bilgilerin bu veri tabanından alınmasını, kamu kurum ve kuruluşlarınca verilen izinlerin ve yapılan işlemlerin sonuçlarının oluşturulacak sistem üzerinden görülmesini sağlayacaktır.

7. Liman Tek Pencere Sistemi’nin amacından kısaca bahsedebilir misiniz?

Projenin temel amacı, geminin limana varışından ve çıkışından önce acenteler tarafından yapılan bildirimlerin tek bir veri tabanından elektronik imza ile girilmesi, farklı kurum ve kuruluşlar ile liman işletmelerince işlem yapabilmek için ihtiyaç duyulan bilgilerin bu veri tabanından alınması, kamu kurum ve kuruluşlarınca verilen izinlerin ve onayların tek bir sistem üzerinden görülmesinin sağlanmasıdır.

Bu sayede, acentelerce bilgilerin kamu kurumlarına defaten sunulması sebebiyle oluşan bürokrasi ve kırtasiyeciliğin önünce geçilmesi, işlemlerin hızlı ve etkin yürütülerek maliyetlerin azaltılması, sağlıklı istatistik üretilmesi, kurumlar tarafından daha koordineli ve etkin risk analizi yapılabilmesi hedeflenmektedir.

8. Dijitalleşme dışında gümrüklerde iş yükünü azaltacak bir diğer uygulamanın da Yetkilendirilmiş Yükümlü (YYS) uygulaması olduğunu belirtiliyor. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü nedir?

Gümrük Yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli ve izlenebilir olan, mali yeterliliği olan, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan, kendi otokontrolünü yapabilen, güvenilir firmalara gümrük işlemlerinde kolaylık ve imtiyazlar tanıyan uluslararası bir statüdür.

9. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsüne sahip firmalara, gümrük işlemlerinde ne tür imtiyazlar tanınıyor?

Bunlar beyanın türüne göre değişiyor. Örneğin beyannamelerin belge kontrolüne tabi tutulması halinde, kontrollerin öncelikle yapılması veya beyanname kapsamı eşyanın muayeneye tabi tutulması durumunda, muayenenin öncelikle yapılması şeklinde kolaylıklar sağlanabiliyor. Bunlardan farklı olarak bir de emniyet ve güvenlik kontrollerine ilişkin kolaylıklardan bahsedebiliriz. Örneğin, azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verme, özet beyana dayalı emniyet ve güvenliğe ilişkin gümrük kontrollerinin azaltılması ve kontrollerin öncelikle yapılması, bunlara ek olarak sınırlardan öncelikli geçiş hakkı tanınıyor.

10. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü’nün forwarder şirketleri için avantajları nelerdir?

YYS ticareti kolaylaştırır ve firmaların güvenlik standartlarına sahip olmasını mümkün kılar. YYS sahibi bir firma güvenilirliğe sahip olacağı için kendisini ön planda tutabilir. YYS almak ve söz konusu güvenilirliği sağlamak için de firmanın yaptığı işlemler doğrultusunda bir ceza almamış olması ve statü gerekliliklerini sağlaması istenir. YYS forwarder firmaların müşterilerine üstün hizmet kalitesi sunmasını sağlar. Bunun yanında firmaların yapacakları işlemlerde hızlanma ve maliyetlerin düşürülmesi de söz konusudur.

SEKTÖRLER VE LOJİSTİK

Otomotiv
Enerji
Gıda
Akaryakıt
Tekstil
Kimya
İnşaat
Lastik
İhracat