Lojistikte performansta muhteşem yedili!

19/01/2024 - 09:59:00

Cüneyt KOZLUCA - Tedarik Zinciri ve Lojistik Profesyoneli

Etiketler: cuneyt kozluca kpi lojistik lojistik performans tedarik zinciri

Yazıma 2024’ün tüm sektör temsilcilerine ve siz değerli okurlara; sağlık, mutluluk, huzur, bol kazançlar ve başarı getirmesi dileği ile başlamak istiyorum.

Sektörümüzün geldiği noktada, artan lojistik maliyetler ile başa çıkabilmek gerçekten çok zorlaştı. Ekonomimizin geldiği nokta hepimizi şüphesiz derinden etkiliyor. İşte tamda bu mücadele sürecinde şirketlerimizin lojistik yönetimini kolaylaştırmak için oluşturulan tüm sistem ve yazılımlarla birlikte, şirketlerimizin süreçlerine ilişkin verimliği sistem yazılımları haricinde de takip edip veri toplamanın çeşitli yollarının bulunduğundan bahsetmek istiyorum.

“Ancak asıl soru şu: Bu verileri şirketlerimizin gerçekten ne kadar lehine kullanabiliyoruz? İşte tam bu noktada lojistik temel performans göstergelerinin önemi burada ön plana çıkıyor.”

Hepimiz biliyoruz ki! KPI'lar olarak da bilinen temel performans göstergeleri, bir şirketin yürüttüğü ana süreçlerin performansını ölçümleyen en önemli unsurlardır. KPI'lar çoğunlukla, belirli bir şirketin çalışanlarının, prosedürlerinde sürekli iyileştirmeleri uygulayabilmesi için kullanılır; temel performans göstergeleri takip edildiğinde, işletmelerimizin belirlenen hedeflere veya endüstriyel kriterlere göre nasıl performans gösterdiğine dair bizlere fikir verir. Ve bu göstergelerden elde edilen veriler, tedarik zincirimizle ilgili tüm ölçümleri sürekli olarak izlememize, değerlendirmenize olanak sağlar. İşte bu sebeple temel performans göstergeleri, şirketinizin lojistik yönetiminin etkinliğine doğrudan yansıyor. Böylece çıktılar daha çok üretkenlik ve kar marjlarıyla sonuçlanabiliyor.

“Lojistik yöneticilerinin en önemli hedeflerinden biri yeterli kaynak sağlamaktır.”

Bu sebeple, lojistik KPI'lar yöneticilerin şirket içindeki lojistik departmanlarını yönetme sürelerini kolaylaştırır. Üstelik bu bilgiler, tedarik zincirinizle ilgili ayrıntılı ölçümleri tutarlı bir şekilde izlemenize ve değerlendirmenize de yardımcı olur.

Şimdi “Şirketimin lojistik performansını geliştirmek için ölçmem gereken lojistik temel performans göstergeleri (KPI'ler) nelerdir?” diye merak ediyor olabilirsiniz. En önemli ve temel olanlarını aşağıda sizler için derlemeye çalıştım.

“Her lojistik yöneticisinin izlemesi gereken en önemli lojistik KPI’lar, diğer bir değişle muhteşem 7’li.”

1-TOPLAM ŞİRKET GELİRLERİNİN LOJİSTİK MALİYETLERE ORANI

Bu KPI, şirketinizin gelirleri ile lojistik operasyonlarının yürütülmesinde ortaya çıkan toplam maliyet arasındaki ilişkiyi gösterir. Peki neden önemlidir. Çünkü düşük lojistik maliyeti, daha yüksek kârlılık anlamına gelir. Fakat kaliteden ödün vererek işletme giderlerinizi azaltmak, hatalara ve müşteri şikayetlerinin artmasına da yol açabilir. Bu sebeple doğru oranı belirlemek için geçmişe dayalı bir değerlendirme yapmak sizin doğru hedefleri belirlemenizde en büyük yardımcı olacaktır.

2-ENVANTER DEVİR ORANI

Stok rotasyonu olarak da bilinen stok devir hızı belirli bir süre içinde envanterinizin ne kadar hızlı satıldığının ölçümüdür. Envanter devir hızını ölçerek talebi karşılamak için ne kadar stok satın almanız ve hangi seviyede envanter stoklaması yapmanız gerektiğini belirler. SOP süreçlerine çıktı verir.

Bu KPI'ı takip etmek aynı zamanda belirli ürünlere olan talebi diğerlerine kıyasla takip etmenize de olanak sağlar. Böylece lojistik maliyetlerinizi de daha düşük ve verimli depolama maliyetleri ile yönetmemize olanak sağlar. Genelde envanter devir oranımızı veya stok rotasyonumuzu hesaplamak için toplam satışlarımızı ortalama stok değerine böleriz. Yüksek stok devir oranı, ne kadar güçlü bir satış stratejisine sahip olduğumuzu ve sattığımız ürünlere yönelik talebi de ölçümler.

3-KAPASİTE KULLANIMI

Bu KPI ise tamamen lojistikle ilgilidir. Bu sebeple mevcut kaynakların sağlıksız kullanımı, doğru yöne yönlendirilmediği takdirde sizler için çok büyük lojistik maliyetlere mal olabilir. Aslında, bu çok kapsamlı bir KPI’dır. Kapasite kullanımı ile lojistik alanda ekipman kullanım oranını, depo kullanım oranını, bir nakliye aracının veya konteynerin yük kapasitesini ve çok daha fazlasını ölçümleyebiliriz. Kaynaklarımızın gereğinden az ve verimsiz kullanımı tedarik zincirimize zarar verir. Dahası, daha düşük kapasite kullanımı ekonomik yavaşlamanın habercisi olarak adlandırılır. Kapasite kullanımını, elde edilen fiili çıktıyı, elde edilebilecek maksimum çıktıya bölerek ölçümleriz.

4-TOPLAMA VE PAKETLEME SÜRESİ

Toplama ve paketleme döngüsünün süresi, bir çalışanın raftan bir ürünü alıp paketlemesi için geçen ortalama süreyi ifade eder. Lojistikte her dakika önemlidir ve bu KPI, lojistik yöneticileri için önemlidir. Bu KPI'ı aylık olarak ölçmek, depo çalışanlarınızın zaman içindeki üretkenliğini karşılaştırmamıza olanak tanır. Böylece toplama veya paketleme bölümünde çalışan sayısını artırarak ya da azaltarak bu döngü süresini her zaman iyileştirmeye çalışabiliriz. Ancak unutmayalım ki çalışanlarımıza ulaşılması mümkün olmayan hedefler vermemek de son derece önemlidir. Çalışanlarımıza ulaşılması çok zor hedefler verdiğimizde ise çalışanlarımız belki bizleri hedeflerimize ulaştırabilir. Fakat aynı zamanda şirketimizde sağlıksız bir çalışma kültürünü de teşvik edebilir.

5-ORTALAMA NAKLİYE MALİYETİ

Ortalama nakliye maliyeti, nakliye giderlerinin ortalama maliyetinin, şirketin brüt aylık gelire oranıdır. Bu KPI genelde aydan aya ölçülür. Sipariş işleme, idari süreçler, envanter taşıma, depolama ve nakliye sırasında ortaya çıkan maliyetleri ayrıştırır. Bu şekilde, size daha pahalıya mal olan süreçlere dair içgörüler elde etmenizi sağlar. Amaç, yüksek kalitede teslimat operasyonlarını sürdürürken nakliye maliyetlerini azaltmaktır.

6-ZAMANINDA TESLİMAT YÜZDESİ

Birçok e-ticaret markalarının neden zamanında teslimat konusunda bu kadar katı olduklarını artık hepimiz biliyoruz. Çünkü bu metrik müşteri memnuniyetini ve sadakatini önemli ölçüde etkiliyor. Zamanında teslimat, müşterilere zamanında teslim edilen ürünlerin toplam ürün sayısına göre yüzdesidir. Zamanında teslimat, parçalar veya bölümler halinde değil, siparişin tamamı için başarılı teslimat oranını ölçer. Bu KPI lojistik sektörünün veya departmanının kalbidir. Lojistik operasyonlarınızın genel verimliliğini ve müşterilere siparişlerini zamanında ulaştırmak için her şeyin ne kadar iyi uygulandığını gösterir. Düşük bir zamanında teslimat yüzdesi, nakliye hizmetlerinin zayıf olduğunu gösterir ve sonuçta müşterilerimizin ürünümüzden zaman içinde vazgeçmesine pazar kayıplarına neden olur.

7-DEPOLAMA MALİYETİ

Depolama maliyeti, ürünlerimiz depomuzda iken harcanan para miktarını ifade eder. Genellikle işçilik maliyetleri, yükleme ve boşaltma maliyetleri, enerji maliyeti ve daha fazlası gibi depolama maliyetlerini içerir. Özellikle hassas ürünler üreten şirketler için hayati bir ölçümdür. Örneklersek; paketlenmiş gıda ürünleri, daha yüksek elektrik faturalarına, eğitimli çalışanlara ve depoda yeterli alan ve bakıma neden olacak soğuk depolama gerektirebilir.

Benzer şekilde, bu ölçüm aynı zamanda depoda kalma süresine ve işin daha iyi işleyecek şekilde nasıl optimize edilebileceğine ilişkin öngörüleri de bizlere kazandırır. Depolama maliyeti başka bir lojistik KPI'nın, nakliye maliyetinin bir bileşenidir diyebiliriz.

Lojistik yöneticileri bu KPI'yı kullanarak hangi depo operasyonunun kendilerine en uygun maliyet ile çözüm sağlayacağını veya bir servete mal olabileceğini belirleyebilir ve etkili maliyet düşürme stratejileri üzerinde çalışabilir.

Bu kapsamda tekrar veri toplamanın başarının ve verimliliğin en temel kaynağı olduğunu sizlerle paylaşıyor; tüm okurlara saygılarımı sunuyor ve lojistik başarılar ile dolu bir 2024 diliyorum.

SEKTÖRLER VE LOJİSTİK

Otomotiv
Enerji
Gıda
Akaryakıt
Tekstil
Kimya
İnşaat
Lastik
İhracat